• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

خلف بن فتح یابری

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: خلف بن فتح یابری


خلف بن فتح یابری (م ۴۳۴ هـ.ق) از عالمان لغت و ادب در اندلس بود.
او از ابومحمد عبداللّه بن سعید بن شقاق و قاضی حمام بن احمد روایت کرده است.
اثر مهم وی، کتاب مشکل الجمل للزّجاجی که شرحی است بر اثر نحوی معروف، الجمل فی النحو تألیف شیخ ابوالقاسم عبداللّه بن اسحاق زجاجی (م ۳۳۹ هـ.ق)، که از متون اصلی نحو در سده‌های نخستین اسلامی به شمار می‌رود.
تاریخ وفات ایشان در منابع مختلف ۴۳۴ (هجری قمری) و به روایت یاقوت ۴۳۹ (هجری قمری) ذکر شده است.


ابوالقاسم خلف بن فتح بن نادر (جودی ـ نادریاد) یابری قیسی ملقب به ابن ابی الموتی
[۱] کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۴، ص۱۰۶.    
[۲] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۳۴۹.    
[۳] سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۱، ص۵۵۶.    
[۴] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، ج۵، ص۴۲۴.    
[۵] ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۱۶۶.    
اهل یابره
[۶] کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۴، ص۱۰۶.    
[۷] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، ج۵، ص۴۲۴.    
ـ شهری در غرب اندلس ـ، ساکن قرطبه و معروف به ابن ابی الموتی بود.
[۸] کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۴، ص۱۰۶.    
[۹] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۳۴۹.    
[۱۰] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، ج۵، ص۴۲۴.    
[۱۱] ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۱۶۶.    

منابع او را عالم به ادبیات و لغت توصیف کرده‌اند.
[۱۲] کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۴، ص۱۰۶.    
[۱۳] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۳۴۹.    
[۱۴] سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۱، ص۵۵۶.    
[۱۵] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، ج۵، ص۴۲۴.    
[۱۶] ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۱۶۶.    


ابوالقاسم از ابومحمد عبداللّه بن سعید بن شقاق
[۱۷] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، ج۵، ص۴۲۴.    
[۱۸] ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۱۶۶.    
و قاضی حمام بن احمد
[۱۹] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، ج۵، ص۴۲۴.    
[۲۰] ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۱۶۶.    
روایت کرده است.


خلف بن فتح کتاب مشکل الجمل للزّجاجی را نگاشته است.
[۲۱] سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۱، ص۵۵۶.    
[۲۲] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۳۴۹.    
[۲۳] کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۴، ص۱۰۶.    

که در آن به شرح الجمل فی النحو شیخ ابوالقاسم عبداللّه لرحمان بن اسحاق زجاجی نحوی (م ۳۳۹ هـ.ق) پرداخته است.
[۲۴] حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص ۶۰۴.    



یابری در سال ۴۳۴ (هجری قمری) درگذشت.
[۲۵] ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۱۶۶.    
[۲۶] کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۴، ص۱۰۶.    
[۲۷] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۳۴۹.    
[۲۸] سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۱، ص۵۵۶.    
البته یاقوت وفات وی را در سال ۴۳۹ (هجری قمری) می‌داند.
[۲۹] ۴۳۹ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، ج۵، ص۴۲۴.    

(دیگر منابع:
[۳۰] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۳۴۹.    
)


۱. ↑ کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۴، ص۱۰۶.    
۲. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۳۴۹.    
۳. ↑ سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۱، ص۵۵۶.    
۴. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، ج۵، ص۴۲۴.    
۵. ↑ ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۱۶۶.    
۶. ↑ کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۴، ص۱۰۶.    
۷. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، ج۵، ص۴۲۴.    
۸. ↑ کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۴، ص۱۰۶.    
۹. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۳۴۹.    
۱۰. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، ج۵، ص۴۲۴.    
۱۱. ↑ ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۱۶۶.    
۱۲. ↑ کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۴، ص۱۰۶.    
۱۳. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۳۴۹.    
۱۴. ↑ سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۱، ص۵۵۶.    
۱۵. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، ج۵، ص۴۲۴.    
۱۶. ↑ ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۱۶۶.    
۱۷. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، ج۵، ص۴۲۴.    
۱۸. ↑ ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۱۶۶.    
۱۹. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، ج۵، ص۴۲۴.    
۲۰. ↑ ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۱۶۶.    
۲۱. ↑ سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۱، ص۵۵۶.    
۲۲. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۳۴۹.    
۲۳. ↑ کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۴، ص۱۰۶.    
۲۴. ↑ حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص ۶۰۴.    
۲۵. ↑ ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۱۶۶.    
۲۶. ↑ کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۴، ص۱۰۶.    
۲۷. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۳۴۹.    
۲۸. ↑ سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۱، ص۵۵۶.    
۲۹. ↑ ۴۳۹ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، ج۵، ص۴۲۴.    
۳۰. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۳۴۹.    


• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «خلف بن فتح یابری»، ج۳، ص۱۵۳.


رده‌های این صفحه : ادیبان قرن 5 (قمری) | درگذشتگان سال 434 (قمری) | درگذشتگان سال 439 (قمری) | شخصیت‌های قرن 5 (قمری) | علمای قرن 5 (قمری) | لغویان قرن 5 (قمری) | مؤلفان قرن 5 (قمری)
جعبه ابزار