• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

خلیل بن عبدالله قزوینی (مقاله‌دوم)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





خلیل بن عبدالله قزوینی۴۴۶ هـ.ق) از محدثان برجسته قرن پنجم هجری بود.
اطلاعات دقیقی از تاریخ تولد و محل دقیق سکونت اولیه او در دست نیست، اما مشخص است که وی برای کسب دانش، سفرهای زیادی انجام داده است.
او از ابوالحسن محمد بن حسن بن حلوان خلیلی بخاری و ابوبکر بن لال احادیث زیادی شنیده و آن‌ها را روایت کرده است.
علمای اهل سنت او را مردی فاضل، ادیب، مورد اعتماد، حافظ حدیث، رجال‌شناس و متخصص در علم حدیث دانسته‌اند.
راویان از او، اسماعیل بن عبدالله لجبار بن ماکی و ابوبکر بن لال می‌باشند.
آثار وی شامل؛ الارشاد فی معرفة المحدثین و الارشاد فی اخبار قزوین می‌باشند.
ایشان در سال ۴۴۶ (هجری قمری) در قزوین دار فانی را وداع گفت.



ابویعلی خلیل بن عبداللّه بن احمد خلیلی قزوینی درباره تاریخ، مکان ولادت و سکونت وی اطلاعی در اختیار نیست.
او برای کسب دانش سفرهای فراوانی کرد.
ترجمه‌نویسان سنّی وی را مردی فاضل، ادیب، مورد اعتماد، حافظ و راوی رجال شناس و متخصص در علم حدیث توصیف کرده‌اند.
مذهب او به دست نیامد.



ابویعلی از بزرگانی چون ابوالحسن محمد بن حسن بن حلوان خلیلی بخاری و ابوبکر بن لال احادیث بسیاری شنید و روایت نمود.
[۱۵] رافعی قزوینی، عبداللّه لکریم بن محمد، التدوین فی اخبار قزوین، ج۲، ص۵۰۱.




خلیل بن عبداللّه روایان و شاگردانی داشته که از جمله؛ اسماعیل بن عبداللّه لجبّار بن ماکی، ابوبکر بن لال و دیگران از وی روایت کرده‌اند.



خلیلی کتاب‌هایی تألیف کرده که عبارتند از:
• کتاب الارشاد فی معرفة المحدّثین؛
• الارشاد فی اخبار قزوین.
[۲۶] رافعی قزوینی، عبداللّه لکریم بن محمد، التدوین فی اخبار قزوین، ج۲، ص۵۰۱.




قزوینی در سال ۴۴۶ (هجری قمری) در قزوین از دنیا رفت.



۱. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۰، ص۱۳۰.    
۲. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۷، ص۶۶۶.    
۳. ذهبی، محمد بن احمد، تذکرة الحفاظ، ج۳، ص۲۱۴.    
۴. ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۲، ص۲۸۹.    
۵. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۳۵۰.    
۶. یافعی، عبدالله بن اسعد، مرآة الجنان، ج۳، ص۴۹.    
۷. کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۴، ص۱۲۱.    
۸. ابن ماکولا، علی بن هبةالله، الاکمال، ج۳، ص۱۷۴.    
۹. ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۲، ص۲۸۹.    
۱۰. ابن ماکولا، علی بن هبةالله، الاکمال، ج۳، ص۱۷۴.    
۱۱. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۰، ص۱۳۰.    
۱۲. ذهبی، محمد بن احمد، تذکرة الحفاظ، ج۳، ص۲۱۴.    
۱۳. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۳۵۰.    
۱۴. کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۴، ص۱۲۱.    
۱۵. رافعی قزوینی، عبداللّه لکریم بن محمد، التدوین فی اخبار قزوین، ج۲، ص۵۰۱.
۱۶. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۰، ص۱۳۱.    
۱۷. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۷، ص۶۶۶.    
۱۸. ذهبی، محمد بن احمد، تذکرة الحفاظ، ج۳، ص۲۱۴.    
۱۹. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۰، ص۱۳۱.    
۲۰. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۷، ص۶۶۶.    
۲۱. ذهبی، محمد بن احمد، تذکرة الحفاظ، ج۳، ص۲۱۴.    
۲۲. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۰، ص۱۳۰.    
۲۳. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۷، ص۶۶۶.    
۲۴. ذهبی، محمد بن احمد، تذکرة الحفاظ، ج۳، ص۲۱۴.    
۲۵. کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۴، ص۱۲۱.    
۲۶. رافعی قزوینی، عبداللّه لکریم بن محمد، التدوین فی اخبار قزوین، ج۲، ص۵۰۱.
۲۷. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۳۵۱.    
۲۸. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۷، ص۶۶۷.    
۲۹. ذهبی، محمد بن احمد، تذکرة الحفاظ، ج۳، ص۲۱۴.    
۳۰. ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۲، ص۲۸۹.    
۳۱. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۳۵۰.    
۳۲. یافعی، عبدالله بن اسعد، مرآة الجنان، ج۳، ص۴۹.    
۳۳. کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۴، ص۱۲۱.    
۳۴. ذهبی، محمد بن احمد، تذکرة الحفاظ، ج۳، ص۲۱۴.    
۳۵. ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۲، ص۲۸۹.    
۳۶. ذهبی، محمد بن احمد، دول الاسلام، ص۲۲۹.
۳۷. یافعی، عبدالله بن اسعد، مرآة الجنان، ج۳، ص۴۹.    
۳۸. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص۱.    
۳۹. کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۴، ص۱۲۱.    
۴۰. ابن اثیر، علی بن محمد، اللباب فی تهذیب الانساب، ص۴۵۸.    
۴۱. ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۱۹۹.    
۴۲. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۳۵۰.    



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «خلیل بن عبدالله قزوینی»، ج۳، ص۱۵۳.






جعبه ابزار