خوارج (اصطلاحات نظامی)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
خوارج در
اصطلاح فقه نظامی به کسانی گفته می‌شود که علیه
امام عادل خروج کرده و به
جنگ با او می‌پردازند و همچنین به اصحاب
جمل و یاران
معاویه و اهل
نهروان نیز خوارج گفته می‌شود.
خَوارِجْ جمع خارجی به معنی پیروی از
بیگانه و
طغیان کننده علیه
حاکم می‌باشد.
در اصطلاح به کسانی گفته می‌شود که علیه امام عادل خروج کرده و به جنگ با او می‌پردازند و همچنین به اصحاب جمل و یاران معاویه و اهل نهروان نیز خوارج گفته می‌شود.
از
حضرت علی (علیه‌السّلام) چنین روایت شده است:
«وَ قالَ لَمَّا قُتِلَ الْخَوارِجُ فَقیلَ لَهُ: یا امیرَالْمُؤْمِنینَ هَلَکَ الْقَوْمُ بِاجْمَعِهِمْ کَلّا، وَاللَّهُ انَّهُمْ نُطَفٌ فی اَصْلابِ الرِّجالِ وَ قَراراتِ النِّساءِ کُلَّما نَجِمَ مِنْهُمْ قَرِنَ قُطِعَ، حَتَّی یَکُونَ آخِرَهُمْ لَصُوصاً سَلّابینَ؛
هنگامی که خوارج کشته شدند، به حضرت علی (علیه
السّلام) عرض شد: یا امیرمومنان همه این جماعت کشته شدند، پس خوارج تمامشان از بین رفتند. آن حضرت فرمود هرگز، به
خدا سوگند اینها
نطفه‌هایی هستند در پشت مردان و
رحم زنان. هرزمانی که فردی از خوارج قد علم کند و شاخی بلند نماید، شاخش شکسته و قطع می‌شود تا اینکه سرانجام این گروه به راهزنی و
دزدی ختم شود.»
همچنین از حضرت علی (علیه
السّلام) این‌گونه روایت شده است:
«امِرْتُ بِقِتالِ ثَلاثَهٌ: الْقاسِطینَ وَالنَّاکِثینَ وَالْمارِقینَ فَامَّا الْقاسِطُونَ فَاهْلُ الشَّامِ وَامَّا النَّاکِثُونَ (فَذَکَرَهُمْ) وَ امَّا الْمارِقُونَ فَاَهْلُ النَّهْرُوانِ؛
من به جنگ با سه دسته مامور شدم:
قاسطین،
ناکثین، مارقین. قاسطین اهل
شام هستند و ناکثین (پس آن حضرت آنها را نام بردم) و مارقین نیز اهل نهروان می‌باشند.»
•
جمعی از نویسندگان، پژوهشکده تحقیقات اسلامی، اصطلاحات نظامی در فقه اسلامی، ص۵۴.
