• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

دثر (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: عناوین مفردات نهج البلاغه (جلد ۱)

دَثَر (به فتح دال و ثاء) از واژگان نهج البلاغه به معنای لباسى است كه روى لباس‌ها بر تن كنند. از مشتقات آن در نهج البلاغه، دِثار (به کسر دال و فتح ثاء) به همان معنای پیشین است. از اين ماده چهار مورد در نهج البلاغه آمده است.


دَثَر
[۱] قرشی بنایی، سید علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۳۷۵.    
[۲] طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۳، ص۲۹۹.    
و دِثار لباسى است كه روى لباس‌ها بر تن كنند و نيز لباسى كه شخص آن را در خواب بر روى خود مى‌كشد.
[۳] شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیه و الشوارد، ج۲، ص۱۷۵.    
در مقابل آن شعار لباس زيرين را گويند كه با پوست بدن تماس دارد. دثر را به طور كنايه به هر چيز آشكار گفته‌اند.

امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره زمان فترت فرموده است: «والدُّنْيَا كَاسِفَةُ النُّورِ... طَعَامُهَا الْجِيفَةُ وَشِعَارُهَا الْخَوْفُ وَدِثَارُهَا السَّيْفُ»
[۴] السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۷۵، خطبه ۸۸.    
[۵] عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ج۱، ص۱۵۵-۱۵۶، خطبه ۸۷.    
[۶] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۲۲، خطبه ۸۹.    
«خداوند آن حضرت را در وقتى مبعوث فرمود: كه دنیا نورش به افول رفته و طعامش جیفه و باطنش خوف و ظاهرش شمشير بود، مردم در دست شمشير داشتند و دل‌هايشان پر از خوف بود.»
[۷] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۷۳-۱۷۵، خطبه ۸۹.    
[۸] ابن میثم بحرانی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۶۵۲.    
شرح‌های خطبه: (
[۹] ابن میثم بحرانی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۶۵۵-۶۵۹.    
[۱۰] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۳، ص۶۲۰-۶۲۴.    
[۱۱] هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۲۶۳-۲۶۵.    
[۱۲] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۳۸۷.    
)
آن حضرت درباره درباره زاهدان فرموده: «أُولئِكَ قَوْمٌ اتَّخَذُوا الاَْرْضَ بِسَاطاً... وَالْقُرْآنَ شِعَاراً وَالدُّعَاءَ دِثَاراً»
[۱۳] السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۹۳-۷۹۴، حکمت ۹۹.    
[۱۴] عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۱۷۳-۱۷۴، حکمت ۱۰۴.    
[۱۵] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۸۶، حکمت ۱۰۴.    
(آن‌ها كه زمين را فرش قرار دادند... و قرآن را همچون لباس زيرين و دعا را لباس رويين)
[۱۶] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۵۷، حکمت ۱۰۴.    
[۱۷] ابن میثم بحرانی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۹۷.    
شرح‌های حکمت: (
[۱۸] ابن میثم بحرانی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۹۸.    
[۱۹] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۱۲، ص۶۱۵-۶۱۶.    
[۲۰] هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۱۵۶.    
[۲۱] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۸، ص۲۶۵.    
) محمد عبده در تفسير آن گويد: قرآن را در پنهانى مى‌خوانند براى عبرت و موعظه و دعا را آشكار مى‌كنند براى اظهار خضوع.
[۲۲] عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۱۷۴، حکمت ۱۰۴.    

نيز فرموده: «فَاجْعَلُوا طَاعَةَ اللهِ شِعَاراً دُونَ دِثَارِكُمْ»
[۲۳] السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۴۹۶، خطبه ۱۹۸.    
[۲۴] عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۱۹۸-۱۹۹، خطبه ۱۹۳.    
[۲۵] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۱۳، خطبه ۱۹۸.    
(اطاعت خداوند را جامه زيرين قرار دهيد، نه رويين)
[۲۶] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۸۷، خطبه ۱۹۸.    
[۲۷] ابن میثم بحرانی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۸۰۶.    
شرح‌های خطبه: (
[۲۸] ابن میثم بحرانی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۸۱۲-۸۱۳.    
[۲۹] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۷، ص۶۸۰.    
[۳۰] هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۱۲، ص۲۷۷.    
[۳۱] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۱۸۹.    
)

از اين ماده چهار مورد در «نهج» آمده است.
[۳۲] السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۷۵، خطبه ۸۸.    
[۳۳] السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۹۴، حکمت ۹۹.    
[۳۴] السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۴۹۶، خطبه ۱۹۸.    


۱. ↑ قرشی بنایی، سید علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۳۷۵.    
۲. ↑ طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۳، ص۲۹۹.    
۳. ↑ شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیه و الشوارد، ج۲، ص۱۷۵.    
۴. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۷۵، خطبه ۸۸.    
۵. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ج۱، ص۱۵۵-۱۵۶، خطبه ۸۷.    
۶. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۲۲، خطبه ۸۹.    
۷. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۷۳-۱۷۵، خطبه ۸۹.    
۸. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۶۵۲.    
۹. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۶۵۵-۶۵۹.    
۱۰. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۳، ص۶۲۰-۶۲۴.    
۱۱. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۲۶۳-۲۶۵.    
۱۲. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۳۸۷.    
۱۳. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۹۳-۷۹۴، حکمت ۹۹.    
۱۴. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۱۷۳-۱۷۴، حکمت ۱۰۴.    
۱۵. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۸۶، حکمت ۱۰۴.    
۱۶. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۵۷، حکمت ۱۰۴.    
۱۷. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۹۷.    
۱۸. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۹۸.    
۱۹. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۱۲، ص۶۱۵-۶۱۶.    
۲۰. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۱۵۶.    
۲۱. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۸، ص۲۶۵.    
۲۲. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۱۷۴، حکمت ۱۰۴.    
۲۳. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۴۹۶، خطبه ۱۹۸.    
۲۴. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۱۹۸-۱۹۹، خطبه ۱۹۳.    
۲۵. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۱۳، خطبه ۱۹۸.    
۲۶. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۸۷، خطبه ۱۹۸.    
۲۷. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۸۰۶.    
۲۸. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۸۱۲-۸۱۳.    
۲۹. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۷، ص۶۸۰.    
۳۰. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۱۲، ص۲۷۷.    
۳۱. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۱۸۹.    
۳۲. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۷۵، خطبه ۸۸.    
۳۳. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۹۴، حکمت ۹۹.    
۳۴. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۴۹۶، خطبه ۱۹۸.    


• قرشی بنایی، سید علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «دثر»، ج۱، ص۳۷۵.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان حکمت 99 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 198 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 88 نهج البلاغه
جعبه ابزار