دحر (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
دَحْر (به فتح دال و سکون حاء) از
واژگان نهج البلاغه به معنای طرد و راندن است. از مشتقات آن در
نهج البلاغه،
مَدْحَرَه (به فتح میم و سکون دال و فتح حاء و راء) است که مانند دحر مصدر می‌باشد.
مَداحِر (به فتح میم و دال و سکون همزه و کسر حاء) نیز جمع
مَدْحَر (به فتح میم و حاء و سکون دال) و آن چيزى است كه
شيطان با آن طرد مى‌شود. از اين ماده كه در
قرآن مجيد نيز آمده است، سه مورد در نهج البلاغه ديده مى‌شود.
دَحْر به معنای طرد و راندن است. «دَحَرَهُ دَحْراً و دُحُوراً: طردهُ و ابعدهُ و دفعهُ.»
مدحره مصدر است مانند دحر. مداحر جمع مدحر و آن چيزى است كه شيطان با آن طرد مى‌شود پس مدحر و مزاجر،
اعمال فاضله است كه طرد و زجر كننده شيطانند.
حضرت علی علیه السلام درباره شهادت به
توحيد فرموده:
«فَإِنَّها... مَرْضَاةُ الرَّحْمنِ وَمَدْحَرَةُ الشَّيْطَانِ» «آن سبب خوشنودى
خدا و طرد كننده شيطان است.»
شرح‌های خطبه: (
)
نيز فرموده:
«وَأَسْتَعِينُهُ عَلَى مَدَاحِرِ الشَّيْطَانِ وَمَزَاجِرِهِ» «از خدا مدد مى‌طلبم در رسيدن به اعمالی كه طرد كننده و كنار كننده شيطانند.»
شرح‌های خطبه: (
)
از اين ماده در قرآن مجيد نيز آمده است و سه مورد در «نهج» ديده مى‌شود.
•
قرشی بنایی، سید علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «دحر»، ج۱، ص۳۷۶-۳۷۷.
