دعای عرفه
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
بشر و بشیر پسران غالب اسدی روایت کرده اند که عصر روز عرفه در عرفات در خدمت امام حسین علیه السلام بودیم که آن حضرت با گروهی از خاندان و شیعیان خود از خیمه بیرون آمدند و با کمال تضرع و خشوع به دامنه کوه رحمت روی آوردند و در سمت چپ کوه ایستادند و به جانب کعبه روی گردانیدند و دستها را مقابل صورت مبارک برداشتند و این دعا را خواندند.
دعای عرفه از مشهورترین دعاهاست که شامل مضامین عارفانه ای چون شناخت پروردگار و تضرع به درگاه لایزال اوست.
راویان گویند : در پایان دعا و ذکر یا رب، یا رب آن حضرت چنان حاضران را تحت تاثیر قرار داده بود که از دعا کردن برای خودشان به امین گفتن به دعای امام حسین علیه السلام بسنده کردند و صدای گریه مردم صحرای عرفات را پر کرده بود تا اینکه آفتاب غروب کرد و به سوی مشعر الحرام رفتند.
در روایت کفعمی دعای عرفه با جمله : و انت علی کل شی قدیر ، یا رب ، یا رب یارب پایان یافته است. اما به نقل از سید بن طاووس در اقبال ، دعای عرفه پس از آن با جمله : الهی انا الفقیر فی غنای فکیف لا اکون فقیرا فی فقری، ادامه می یابد.خاتمه دعا چنین است: و انت الرقیب الحاضر انک علی کل شی قدیر والحمدلله وحده.
دعای عرفه شامل مطالب بسیاری است که گزیده فهرست آنها چنین است : شناخت خداوند و بیان صفات الهی و تجدید عهد و پیمان با پروردگار و شناخت پیامبران و تحکیم ارتباط با آنها و توجه به آخرت و اظهار عقیده قلبی. سیر اندیشه در آفاق جهان و یادآوری نعمت های بی کران الهی بر انسان و حمد و سپاس خداوند بر آن نعمت ها و عنایت ها که از آغاز وجود و تکوین آدمی تا آخر عمر پیوسته به او افاضه می شود.
تضرع به درگاه خداوند و اقرار به گناهان و توبه و انابه و درخواست عفو و روی آوردن به صفات پسندیده و اعمال خیر، درخواست حوایج که با درود و صلوات بر محمد و آل محمد صلی الله علیه و آله شروع می شود ، سپس تقاضای عفو ، نور هدایت ، رحمت ، عافیت ، برکت ، وسعت روزی و پاداش اخروی. برخی از دانشوران به شرح و یا ترجمه این دعای شریف پرداخته اند. از جمله : مظهر الغرایب سید خلف الدین حیدر مشعشعی موسوی حویزی، معاصر شیخ بهایی ( م ، ۱۰۳ ق ) . این شرح را مولف آن پس از خاموشی دیده سر و روشن تر شدن چشم دل تدوین کرده است و شرح دعای عرفه اثر شیخ محمد علی بن شیخ ابوطالب زاهدی جبلانی اصفهانی ( م، ۱۱۸۱ ق ) ، نیایش حسین علیه السلام تالیف استاد محمد تقی جعفری.
شایان ذکر است که غیر از دعای امام حسین علیه السلام برای روز عرغه دعاهای دیگری نیز از سایر ایمه اطهار علیهم السلام روایت شده است که در کتب دعا به تفصیل آمده است . شیخ صدوق کتابی تحت عنوان ادعیه الموقف و یا دعای الموقف تالیف کرده است. مشهورترین دعاهای روز عرفه پس از دعای امام حسین علیه السلام دعای فرزند گرامیش حضرت امام زین العابدین علیه السلام است که در صحیفه سجادیه آمده است. مراجع عظام تقلید در مناسک حج هر دو دعا را نقل کرده اند.
منبع:
دایره المعارف تشیع ، جلد هفتم ، صص ۵۲۹ و ۵۳۰ .
