• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

دفاع (اصطلاحات نظامی)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



دفاع در اصطلاح فقه نظامی به معنی دور کردن حمله و هجوم نظامی دشمنان اسلام است. اهداف جهاد دفاعی عبارت است از: دفاع از کیان و حوزه اسلام، دفاع از مسلمانان، مظلومان و مستضعفانی که مورد حمله و تهاجم قرار گرفته‌اند و دفاع از هجوم برخود.



دفاع از ماده دفع (به فتح دال) به معنی شدت دور کردن، باز داشتن، بازگشتن، چیزی را به طرفی فشار دادن و پس دادن می‌باشد.
[۱] فرهنگ لغات قرآن، محمد قریب، ج۱، ص۴۲۵.



در اصطلاح به معنی دور کردن حمله و هجوم نظامی دشمنان اسلام است.


قرآن کریم می‌فرماید:
«وَ لَوْ لا دَفْعُ ‌اللّهِ النّاسَ بَعْضَهُمْ بِبَعْضٍ لَهُدِّمَتْ صَوامِعُ وَ بِیَعٌ وَ صَلَواتٌ وَ مَساجِدُ یُذْکَرُ فیهَا اسْمُ ‌اللَّهِ کَثیراً؛ و اگر خداوند بعضی از مردم را بوسیله بعضی دیگر دفع نکند، دیرها و صومعه‌ها، و معابد یهود و نصارا، و مساجدی که نام خدا در آن بسیار برده می‌شود، ویران می‌گردد.»


حضرت امام خمینی (رحمة‌الله‌علیه) در تحریر الوسیله چنین می‌نویسد:
«هرگاه دشمن بر سرزمین مسلمانان و یا به مرزهای آنان حمله آورد که ترس از بین بردن اصل اسلام و جامعه اسلامی از آن می‌رود، بر همه مسلمانان واجب است با هر وسیله ممکن به دفاع برخیزند و در این راه از بذل جان و مال دریغ نکنند. در این مورد حضور امام و اذن او یا اذن نایب خاصش و یا نایب عام آن حضرت شرط نیست، بلکه بر هر مکلفی با هر وسیله‌ای بدون قید و شرط، دفاع واجب است» این‌گونه دفاع مقدس را جهاد دفاعی نیز می‌نامند.


بطور فشرده اهداف جهاد دفاعی را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:

۱- دفاع از کیان و حوزه اسلام، اعم از اینکه حمله و هجوم، نظامی، سیاسی، اقتصادی و یا فرهنگی باشد.
۲- دفاع از مسلمانانی که مورد حمله و تهاجم قرار گرفته‌اند، اعم از اینکه مهاجم، مسلمان باشد یا کافر.
۳- دفاع از هجوم برخود، خواه بر ملّت و کشورش باشد، و خواه بر اهل و عیال و فرزندانش، یا بر جانش و یا اموالش.
۴- دفاع از مظلومان و مستضعفانی که مورد تجاوز قرار گرفته، دست کمک به سوی ما دراز کرده‌اند.



۱. فرهنگ لغات قرآن، محمد قریب، ج۱، ص۴۲۵.
۲. حج/سوره۲۲، آیه۴۰.    
۳. خمینی، روح‌الله، تحریر الوسیله، ج۱، ص۵۱۵.    
۴. خمینی، روح‌الله، تحریر الوسیله، ج۱، ص۵۱۵-۵۱۷، اقتباس.    



جمعی ازنویسندگان، پژوهشکده تحقیقات اسلامی، اصطلاحات نظامی در فقه اسلامی، ص۶۰.    


رده‌های این صفحه : احکام جهاد | اصطلاحات نظامی | دفاع




جعبه ابزار