• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

دقّة (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: دقّة (مفردات نهج البلاغه (جلد ۱))


دِقَّة (به کسر دال و فتح قاف) از واژگان نهج البلاغه به معنای نازکی است.


دِقَّة:
[۱] قرشی بنایی، سید علی اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۳۸۹.    
[۲] طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۵، ص۱۶۲.    
به معنای نازکی است. «الدِقَّة: ضدّ العظم»
[۳] شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۲، ص۲۲۰.    


حضرت علی (علیه‌السلام) در وصف ملخ فرموده:«وَ خَلْقُهَا كُلُّهُ لاَ يُكَوِّنُ إِصْبَعاً مُسْتَدِقَّةً»
[۴] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۴۲۲، خطبه ۱۸۵.    
[۵] عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۱۴۱، خطبه ۱۸۰.    
[۶] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۷۲، خطبه ۱۸۵.    
«با همه آن توانایى، جثّه او به اندازه انگشت نازک هم‌ نيست.»
[۷] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۲۳، خطبه ۱۸۵.    
[۸] بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۲۳۷.    
(شرح‌های خطبه:
[۹] بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۲۵۶.    
[۱۰] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۷، ص۱۷۷.    
[۱۱] هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۱، ص۳۰.    
[۱۲] ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۳، ص۶۶.    
)
و حضرت به اهل بصره فرمود: «أَخْلاَقُكُمْ دِقَاقٌ، وَ عَهْدُكُمْ شِقَاقٌ، وَ دِيْنُكُمْ نِفَاقٌ، وَ مَاؤُكُمْ زُعَاقٌ»
[۱۳] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۵۶، خطبه ۱۳.    
[۱۴] عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ص۴۰، خطبه ۱۳.    
[۱۵] عَهْدُکُمْ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۵۵، خطبه ۱۳.    
(اخلاق شما پست، پيمان‌هايتان از هم گسسته، دين شما دو رويى است، و آب شهرتان شور.)
[۱۶] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۱، خطبه ۱۳.    
[۱۷] بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ص۵۷۷.    
دقّة اخلاق به معنى بدى و پستى آن است يعنى اخلاقتان پست، پيمانتان دشمنى، دينتان نفاق و آبتان شور است. (شرح‌های خطبه:
[۱۸] بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ص۵۷۹.    
[۱۹] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ص۵۰۸.    
[۲۰] هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ص۲۰۷.    
[۲۱] ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ص۲۵۲.    
)

۱. ↑ قرشی بنایی، سید علی اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۳۸۹.    
۲. ↑ طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۵، ص۱۶۲.    
۳. ↑ شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۲، ص۲۲۰.    
۴. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۴۲۲، خطبه ۱۸۵.    
۵. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۱۴۱، خطبه ۱۸۰.    
۶. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۷۲، خطبه ۱۸۵.    
۷. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۲۳، خطبه ۱۸۵.    
۸. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۲۳۷.    
۹. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۲۵۶.    
۱۰. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۷، ص۱۷۷.    
۱۱. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۱، ص۳۰.    
۱۲. ↑ ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۳، ص۶۶.    
۱۳. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۵۶، خطبه ۱۳.    
۱۴. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ص۴۰، خطبه ۱۳.    
۱۵. ↑ عَهْدُکُمْ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۵۵، خطبه ۱۳.    
۱۶. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۱، خطبه ۱۳.    
۱۷. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ص۵۷۷.    
۱۸. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ص۵۷۹.    
۱۹. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ص۵۰۸.    
۲۰. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ص۲۰۷.    
۲۱. ↑ ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ص۲۵۲.    


• قرشی بنایی، سید علی اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «دقّة»، ج۱، ص۳۸۹.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 13 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه185 نهج البلاغه
جعبه ابزار