• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

دیمة (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





ديمَة (به کسر دال و فتح میم) از واژگان نهج البلاغه (به كسر اوّل) به معنای باران مداوم و آرام، بدون رعد و برق است. جمع آن دِيَم و ديوم است. لفظ ديمَة فقط یک مورد در نهج‌ البلاغه آمده است.



ديمَة: (به كسر اوّل) به معنای باران مداوم و آرام، بدون رعد و برق است. جمع آن دِيَم و ديوم است.


حضرت علی (علیه‌السلام) در وصف رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) فرموده: «حَتَّى بَعَثَ اللهُ مُحَمَّداً (صلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم)... خَيْرَ الْبَرِيَّةِ طِفْلاً وَ أَنْجَبَهَا كَهْلاً أَطْهَرَ الْمُطَهَّرِينَ شِيمَةً وَ أَجْوَدَ الْمُسْتَمْطَرِينَ دِيمَةً» «تا خدا محمد (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) را بر انگيخت در حالی كه بهترين مردم در طفوليت و نجيب‌ترين آن‌ها در بزرگى و پاكترين آن‌ها در رفتار و اخلاق و سخیترين باران خواسته شده‌ها در باران دادن.» (شرح‌های خطبه: ) مستمطر به صيغه مفعول است.
حضرت در جایی دیگر می‌فرماید: «وَ أَنْشَأَ السَّحَابَ الثِّقَالَ فَأَهْطَلَ دِيَمَهَا وَ عَدَّدَ قِسَمَهَا» «خداوند ابر پر باران را به وجود آورد، باران آن را پى در پى كرد، و قسمت‌هاى آن را (كه كدام به كدام محل بايد ببارد) شمارش فرمود.» (شرح‌های خطبه: ) منظور از باران خير كثير و فيوضات آن حضرت مى‌باشد. «ديم» به صورت جمع آمده است.


این کلمه فقط یک بار در نهج‌ البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۴۰۵.    
۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرين، ت-الحسینی، ج۶، ص۶۵.    
۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۳۲، خطبه ۱۰۴.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ص۲۰۰، خطبه ۱۰۳.    
۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۵۱، خطبه ۱۰۵.    
۶. مكارم شيرازى، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسى روان، ص۲۲۱، خطبه ۱۰۵.    
۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۴۱.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۴۴.    
۹. مكارم شيرازى، ناصر، پيام امام امير المومنين(ع)، ج۴، ص۴۴۶.    
۱۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۲۱۷.    
۱۱. ابن ابی‌الحديد، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۱۱۷.    
۱۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۴۲۳، خطبه ۱۸۵.    
۱۳. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۱۴۲، خطبه ۱۸۰.    
۱۴. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۷۲، خطبه ۱۸۵.    
۱۵. مكارم شيرازى، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسى روان، ص۴۲۳، خطبه ۱۸۵.    
۱۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۲۳۸.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۲۶۰.    
۱۸. مكارم شيرازى، ناصر، پيام امام امير المومنين(ع)، ج۷، ص۱۸۶.    
۱۹. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۱، ص۳۲.    
۲۰. ابن ابی‌الحديد، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۳، ص۶۶.    
۲۱. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۳۲، خطبه ۱۰۴.    
۲۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۴۲۳، خطبه ۱۸۵.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «ديمة»، ج۱، ص۴۰۵.    






جعبه ابزار