• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ربوبیت

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



ربوبيّت: تربيت خلق و تدبير امور آنان در تکوين و تشريع.




از آن به مناسبت در باب طهارت سخن گفته‏اند.



ربوبيّت از صفات خداوند متعال است و در معانی مالک، سيد (مولا)، تربيت کننده، تدبیر کننده، قيّم و نعمت دهنده به کار می‏رود. کاربرد اين صفت به همه معانی ياد شده نسبت به خداوند متعال صحيح است.
عنوان «رَبّ» بدون اضافه به چيزی تنها بر خداوند اطلاق می‏شود و اطلاق آن با اضافه، بر غير خدا نيز صحيح است، مانند ربّ الدار؛ يعنی مالک خانه.



ثبوت صفت ربوبيّت برای خدا و نيز اختصاص آن به حضرت حق تعالی از ضروريات آموزه‏های همه ادیان آسمانی، بويژه آيين مقدس اسلام است، از اين رو، اقرار به ربوبيت خداوند متعال از اصول دین به شمار رفته و انکار آن موجب کفر است؛ چنان که شریک قرار دادن برای او در اين صفت شرک می‏باشد.
البته خداوند متعال برتر از آن است که به ذات خود با آفریده‌ها ارتباط داشته باشد؛ بدين جهت هدایت تکوینی و تشریعی او از طريق وسایط و اسبابی همچون فرشتگان، پیامبران و جانشينان آنان در جهان آفرینش جريان می‏يابد.
از جمله اين وسايط، بلکه بزرگ‏ترين و برترين آنها وجود نازنين حضرت محمّد صلّی اللّه‏ عليه و آله و اهل بیت او عليهم السّلام می‏باشند.
از اين رو، در برخی روایات عنوان «رَبّ» بر امام عليه السّلام ـ از اين جهت که دست خداوند در تربیت خلق و تدبیر امور ايشان در تکوین و تشریع است ـ اطلاق شده است؛ چنان که در تفسیر آیه شريفه {وَ أَشْرَقَتِ الأَرضُ بِنورِ رَبِّه}
زمين به نور پروردگارش درخشان گرديد» آمده است: ربّ زمين، امام در زمين است.
[۵] مقدمه تقسیر مرآة الانوار،صص۵۹-۵۷

البته اعتقاد به ربوبیت استقلالی آنان با نفی ربوبيت از خدای متعال يا شراکت آنان با خداوند متعال در ربوبيّت، غلوّ به شمار رفته و کفر و شرک است.
[۶] التنقيح (الطهارة) ۲/ ۷۳ .



 
۱. لسان العرب،ج۱،ص۳۹۹.     طریحی،فخرالدین،مجمع البحرین،ج۲،ص۱۲۶.    
۲. بحارالانوار،ج۲۵،ص۲۰.    
۳. سوره زمر(۳۹)،آیه ۶۹.    
۴. تفسیر قمی،ج۲،ص۲۵۳    
۵. مقدمه تقسیر مرآة الانوار،صص۵۹-۵۷
۶. التنقيح (الطهارة) ۲/ ۷۳ .




فرهنگ فقه مطابق با مذهب اهل بیت،ج۴،ص۵۶.



جعبه ابزار