ربوبیت
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ربوبيّت: تربيت خلق و تدبير امور آنان در تکوين و تشريع.
از آن به مناسبت در باب
طهارت سخن گفتهاند.
ربوبيّت از
صفات خداوند متعال است و در معانی
مالک، سيد (مولا)، تربيت کننده،
تدبیر کننده، قيّم و نعمت دهنده به کار میرود. کاربرد اين صفت به همه معانی ياد شده نسبت به
خداوند متعال صحيح است.
عنوان «رَبّ» بدون اضافه به چيزی تنها بر
خداوند اطلاق میشود و اطلاق آن با اضافه، بر غير خدا نيز صحيح است، مانند ربّ الدار؛ يعنی مالک خانه.
ثبوت صفت ربوبيّت برای
خدا و نيز اختصاص آن به حضرت
حق تعالی از ضروريات آموزههای همه
ادیان آسمانی، بويژه آيين مقدس اسلام است، از اين رو، اقرار به ربوبيت
خداوند متعال از
اصول دین به شمار رفته و انکار آن موجب
کفر است؛ چنان که
شریک قرار دادن برای او در اين صفت شرک میباشد.
البته
خداوند متعال برتر از آن است که به
ذات خود با
آفریدهها ارتباط داشته باشد؛ بدين جهت
هدایت تکوینی و
تشریعی او از طريق
وسایط و اسبابی همچون
فرشتگان،
پیامبران و جانشينان آنان در
جهان آفرینش جريان میيابد.
از جمله اين وسايط، بلکه بزرگترين و برترين آنها وجود نازنين
حضرت محمّد صلّی اللّه عليه و آله و
اهل بیت او عليهم السّلام میباشند.
از اين رو، در برخی
روایات عنوان «
رَبّ» بر امام عليه السّلام ـ از اين جهت که دست
خداوند در
تربیت خلق و
تدبیر امور ايشان در
تکوین و
تشریع است ـ اطلاق شده است؛ چنان که در
تفسیر آیه شريفه {وَ أَشْرَقَتِ الأَرضُ بِنورِ رَبِّه}
زمين به نور پروردگارش درخشان گرديد» آمده است: ربّ زمين، امام در زمين است.
البته اعتقاد به
ربوبیت استقلالی آنان با نفی ربوبيت از خدای متعال يا شراکت آنان با
خداوند متعال در ربوبيّت،
غلوّ به شمار رفته و کفر و شرک است.
فرهنگ فقه مطابق با مذهب اهل بیت،ج۴،ص۵۶.