رخص - به فتح راء (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
رَخَص (به فتح راء و حاء) از
واژگان نهج البلاغه به معنای ارزانى و نرمى است.
رُخْصَت (به ضم راء و سکون خاء و فتح صاد) نیز به معنی تخفيف است. (لازمه‌اش اجازه است)
تَرْخيص (به فتح تاء و سکون راء) به معنای اجازه است.
از اين كلمه هفت مورد در «
نهج البلاغه» آمده است.
رَخَص به معنای ارزانى و نرمى است.
رُخْصَت نیز به معنی تخفيف است. (لازمه‌اش اجازه است)
تَرْخيص به معنای اجازه است.
به برخی از مواردی که در نهج البلاغه به کار رفته است، اشاره می‌شود:
امام علی (صلوات‌الله‌علیه) درباره تكبّر فرموده است:
«فَلَوْ رَخَّصَ اللهُ فی الْكِبْرِ لاَِحَد مِنْ عِبادِهِ لَرَخَّصَ فيهِ لِخاصَّةِ أَنبِيائِهِ (وَ أَوليائِهِ)» (اگر خداوند تكبّر ورزيدن را به كسى اجازه مى‌داد، حتماً در مرحله نخست آن را مخصوص پيامبران و اولياى خود مى‌ساخت.)
(شرح‌های خطبه:
)
آن حضرت در دعاى استسقاء فرموده:
«اللَّهُمَّ... اسْقِنا سُقْيا نافِعَةً... تُسيلُ الْبُطْنانَ وَ تَسْتَوْرِقُ الاَْشْجارَ وَ تُرْخِصُ الاَْسْعارَ إِنَّكَ عَلى ما تَشاءُ قَديرٌ» «خدايا ما را آب بده آب دادن نافع... تا با آن درّه‌ها را جارى كنى و درختان را پر از شاخ و برگ گردانى و قيمت‌ها را ارزان نمایی.»
(شرح‌های خطبه:
)
از اين كلمه هفت مورد در «نهج البلاغه» آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «رَخَص»، ج۱، ص۴۴۱.
