• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

رضخ

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



عطایی اندک از غنیمت جنگی که به افراد شرکت‌ کننده در جنگ، که سهم ی از غنیمت ندارند، داده می‌شود که به آن رَضخ گفته می شود.




عطایى اندک از غنیمت ‏جنگى را رضخ می گویند.


مراد از رضخ، عطایى اندک از غنیمت جنگى است که به فرد یا افرادى که در جنگ شرکت کرده ولى سهمى از غنیمت ندارند، داده مى‏شود. مراد از عطاى اندک، کمتر بودن آن از سهم غنیمت بَران است؛ بدین معنا که رضخ بَر (مَرضوخ لَه) اگر سواره است سهمش کمتر از سهم سواره و اگر پیاده است کمتر از سهم پیاده باشد.



از این عنوان در باب جهاد سخن رفته است.




۴.۱ - مستحقان رضخ


کسانى که به اذن امام علیه السّلام در جنگ شرکت کرده ولى سهمى از غنیمت ندارند، مستحق رضخ‏ اند. آنان عبارتند از زنان، بردگان و کفار. خنثای مشکل درحکم زن است. از بعضى نقل شده که وى نیمى از غنیمت و نیمى دیگر از رضخ سهم مى‏برد. بنابر نظر گروهى، أعراب نیز از مستحقان رضخ به شمار مى‏روند و آنان بادیه نشین انى هستند که اظهار اسلام کرده، لیکن با پیامبر صلّى اللَّه علیه و آله یا امام علیه السّلام مصالحه نموده ‏اند که در قبال معاف بودن از مهاجرت، در صورت بروز جنگ، در جنگ شرکت کنند بدون آنکه سهمى از غنایم به ایشان اختصاص یابد. اینان از غنایم سهم ندارند، لیکن مستحق رضخ مى‏باشند. این قول به مشهور نیز نسبت داده شده است.

۴.۲ - مقدار رضخ


رضخ پیش از تقسیم غنایم، جدا و به مستحقان داده مى‏شود و اندازه معیّنى ندارد؛ بلکه به نظر امام علیه السّلام بستگى دارد. او مى‏تواند همه مستحقان را یکسان از رضخ برخوردار سازد یا- روى مصالحى- به برخى بیشتر عطا کند. البته مستحب است مقدار رضخ بر حسب نقشى باشد که افراد در جنگ ایفا مى‏کنند.

۴.۳ - رضخ و خمس


در اینکه رضخ قبل از اخراج خمس غنیمت، از غنایم برداشته مى‏شود یا بعد از آن، اختلاف است.



 
۱. جواهر الکلام ج۲۱، ص۱۹۸.    
۲. جواهر الکلام ج۲۱، ص۱۹۱.    
۳. جواهر الکلام ج۲۱، ص۱۹۸.    
۴. جواهر الکلام ج۲۱، ص ۱۹۸.    
۵. جواهر الکلام ج۲۱، ص ۱۹۷.    




فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۴، ص۱۱۳-۱۱۴.    




جعبه ابزار