• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

رضخ (اصطلاحات نظامی)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



رضخ اصطلاحی در فقه نظامی است. رضخ بخشش کمی از غنائم جنگی از طرف امام (علیه‌السّلام) یا نایب امام است که قبل از جدا کردن اصل خمس، به کسانی که در جنگ سهمی از غنیمت ندارند، داده می‌شود و به طور معمول از سهم جنگاوران کمتر است و مقدار آن بستگی به نظر امام (علیه‌السّلام) یا نایب امام دارد.



رَضْخْ از ماده رَضَخَ در لغت به معنای اعطای‌ اندک است، و به قسمتی از غنایم جنگی که کمتر از سهم افراد است گفته می‌شود.


رضْخ در اصطلاح فقها بخشش کمی است که از طرف امام (علیه‌السّلام) یا نایب امام به کسانی که در جنگ سهمی از غنیمت ندارند، داده می‌شود و بطور معمول از سهم جنگاوران کمتر است و مقدار آن بستگی به نظر امام (علیه‌السّلام) یا نایب امام دارد.
رضخ را از اصل غنیمت و قبل از جداکردن خمس آن عطا می‌کنند و آن را می‌توان به زنان، بردگان، کافرانی که جنگجویان مسلمان را به دستور امام یاری داده‌اند، پرداخت کرد.


سماعه می‌گوید: «انَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ خَرَجَ بِالنِّساءِ فِی ‌الْحَرْبِ یُداوینَ الْجَرْحی وَلَمْ یَسْهُمْ لَهُنَّ مِنَ‌الْفَیْ‌ءِ وَ لکِنْ نَفَلَهُنَّ؛ رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) زنان را جهت مداوای مجروحان در جنگ، همراه خودش برد و سهمی از فی‌ء به آنان نداد، ولی به آنها بخشش نمود.»
فقها در جواز «رضخ» به روایاتی از جمله این روایت استناد کرده‌اند.


امیه دختر قیس گوید: به همراه رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) به خیبر رفتیم و من زنی کم سن بودم و رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) مرا روی بار شتر سوار کرد... و پس از فتح خیبر از غنائم بین ما تقسیم کرد و این گردن‌بندی که در گردن من است به من داد که به خدا قسم هیچ‌گاه از من دور نمی‌شود و این گردن‌بند در گردن او بود تا اینکه فوت کرد.
[۴] حسون، محمد، اعلام النساء، ج۱، ص۹۱، دار الأسوة للطباعة و النّشر.



۱. نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۲۱، ص۱۹۸.    
۲. حلی، حسن بن یوسف، تذکرة الفقها، ج۱، ص۴۳۳، منشورات المکتبة المرتضویة لإحیاء الآثار الجعفریة.    
۳. حرعاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، ج۱۱، ص۸۶، دار احیاء التراث العربی، بیروت.    
۴. حسون، محمد، اعلام النساء، ج۱، ص۹۱، دار الأسوة للطباعة و النّشر.



جمعی از نویسندگان، پژوهشکده تحقیقات اسلامی، اصطلاحات نظامی در فقه اسلامی، ص۶۷.    


رده‌های این صفحه : اصطلاحات نظامی | غنائم جنگی




جعبه ابزار