• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

روض (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف




رَوْض (به فتح راء و سکون واو) از واژگان نهج البلاغه به معنای رام كردن، مطيع كردن است. از مشتقات این ماده «رَوْضَه» به معنای باغ و بستانى كه با آب همراه باشد. این ماده هشت مرتبه در نهج البلاغه آمده است.



رَوْض (بر وزن حَوْض) به معنای رام كردن، مطيع كردن است. «رَوْضَه» به معنای باغ و بستانى كه با آب همراه باشد. در اقرب الموارد گويد: روضه نگويند مگر آن‌كه با آن آب باشد و يا در كنار آب باشد. جمع آن روضه و رياض است.


امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره خودش در نامه عثمان بن حنیف فرموده: «وَإِنَّمَا هِيَ نَفْسِي أَرُوضُهَا بِالتَّقْوَى لِتَأْتِيَ آمِنَةً يَوْمَ الْخَوْفِ الاَْكْبَرِ... وَايْمُ اللهِ... لاََرُوضَنَّ نَفْسِي رِيَاضَةً تَهشُّ مَعَها إِلَى الْقُرْصِ إِذَا قَدَرتْ عَلَيْهِ مَطْعُوماً، وَتَقْنَعُ بِالْمِلْحِ مَأْدُوماً» «اين نفس من است او را با تقوى رام مى‌كنم تا در روز خوف اكبر با ايمنى حاضر شود.... به خدا قسم نفس خويش را ذليل مى‌كنم، ذليل كردنى كه چون به قرصى نان قادر باشم به آن شائق باشد و به خورش بودن نمک قناعت نمايد، صلوات و سلام خدا بر تو اى مولا آرى تو آن‌طور بوده‌اى.» (شرح‌های نامه: )
امام (صلوات‌الله‌علیه) در وصف قرآن فرموده است: «فَهُوَ مَعْدِنُ الاْيمَانِ وَبُحْبُوحَتُهُ... وَرِيَاضُ الْعَدْلِ وَغُدْرَانُهُ، وَأَثَافِيُّ الاْسْلاَمِ وَبُنْيَانُهُ، وَأَوْدِيَةُ الْحَقِّ وَغِيطَانُهُ.» «قرآن معدن ایمان و وسط آن است و باغات عدالت و سيلگاه‌هاى آن است و پايه‌هاى اسلام و بنيان آن است. و وادی‌هاى الحق و اراضى آن است» (شرح‌های خطبه: )
امام (صلوات‌الله‌علیه) در وصف خانه کعبه می‌فرماید: «رَوْضَهٍ خَضْرَاءَ... وَ رِیَاضٍ نَاضِرَهٍ» (باغ‌هاى خرّم و پرگل و گياه... باغستانى بهجت‌زا) (شرح‌های خطبه: )


از اين ماده هشت مورد «نهج‌البلاغه» آمده است.


۱. قرشی بنایی، سید علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۴۸۰.    
۲. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۴، ص۲۱۰.    
۳. شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج۲، ص۴۵۸.    
۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۶۷۸، نامه ۴۵.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۸۰، نامه ۴۵.    
۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۴۱۷، نامه ۴۵.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۵۷-۶۵۳، نامه ۴۵.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۱۶۹-۱۶۷.    
۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۱۷۲-۱۸۵.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین، ج۱۰، ص۲۳۶-۲۳۳.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۱۰۹.    
۱۲. ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۶، ص۲۰۹.    
۱۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۵۰۲، خطبه ۱۹۸.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۲۰۳، خطبه ۱۹۳.    
۱۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۱۵، خطبه ۱۹۸.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۹۱، خطبه ۱۹۸.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۸۰۸.    
۱۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۸۳۱.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین، ج۷، ص۷۰۸.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۱۲، ص۳۰۷-۳۰۸.    
۲۱. ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۱۹۸.    
۲۲. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۴۶۲، خطبه ۱۹۲.    
۲۳. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۱۷۲، خطبه ۱۹۰.    
۲۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۹۳، خطبه ۱۹۲.    
۲۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۵۷، خطبه ۱۹۲.    
۲۶. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۴۵۹.    
۲۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۴۷۹.    
۲۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین، ج۷، ص۴۲۹-۴۲۸.    
۲۹. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۱۱، ص۳۴۳.    
۳۰. ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۳، ص۱۶۰.    
۳۱. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۶۷۸، نامه ۴۵.    
۳۲. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۵۰۲، خطبه ۱۹۸.    
۳۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۴۶۲، خطبه ۱۹۲.    



قرشی بنایی، سید علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۴۸۰.    






جعبه ابزار