رکم (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
رَکَم (به فتح نون و کاف) از
واژگان نهج البلاغه به معنای روی هم جمع كردن و بعضى را بالاى بعضى نهادن است.
رُكام (به ضم راء) هم به معنی روی هم جمع کردن می‌باشد.
مَرکوم (به فتح میم) هم به معناى بعضى را بالاى بعضى نهادن است.
مُتراکم (به ضم میم) هم به معنای روی هم جمع کردن و بعضى را بالاى بعضى نهادن است.
نه مورد از اين ماده در
نهج البلاغه آمده است.
رَکَم به معنای روی هم جمع كردن و بعضى را بالاى بعضى نهادن است.
رُكام هم به معنی روی هم جمع کردن می‌باشد.
مَرکوم هم به معناى بعضى را بالاى بعضى نهادن است.
مُتراکم هم به معنای روی هم جمع کردن و بعضى را بالاى بعضى نهادن است.
به برخی از مواردی که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:
امام علی (صلوات‌الله‌علیه) درباره
قبر فرموده:
«وَ حُفْرَةٌ لَوْ زيدَ في فُسْحَتِها، وَ أَوْسَعَتْ يَدا حافِرِها، لاََضْغَطَها الْحَجَرُ وَ الْمَدَرُ، وَ سَدَّ فُرَجَها التُّرابُ الْمُتَراكِمُ» یعنی: «گودالی كه اگر در وسعت آن اضافه شود و دست‌هاى گوركن آن را گشاد كند، سنگ‌ها و كلوخ‌ها تنگش كنند و شكاف‌هاى آن را خاک انباشته،
مسدود نمايد.»
(شرح‌های نامه:
)
آن حضرت ظاهرا درباره غلبه
بنی عباس و پيروانشان بر
بنی امیّه فرموده:
«عَلى أَنَّ اللهَ تَعالَى سَيَجْمَعُهُمْ لِشَرِّ يَوْم لِبَني أُمَيَّةَ، كَما تَجْتَمِعُ قَزَعُ الْخَريفِ يُؤَلِّفُ اللهُ بَيْنَهُمْ، ثُمَّ يَجْعَلُهُمْ رُكاماً كَرُكامِ السَّحابِ، ثُمَّ يَفْتَحُ لَهُمْ أَبْواباً، يَسِيلُونَ مِنْ مُسْتَثارِهِمْ» یعنی: «
خداوند آن‌ها را براى بدترين روز بنى اميّه جمع كند مانند جمع شدن تكه‌هاى ابر بهارى، خداوند ميان آن‌ها را جمع مى‌كند و آنگاه آن‌ها را متراكم مى‌كند مانند ابرهاى متراكم، سپس آن‌ها درهایى مى‌گشايند كه از محل قيام خويش مانند سيل جارى مى‌شوند.»
(شرح‌های خطبه:
)
نه مورد از اين ماده در نهج البلاغه آمده است.
•
قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «رکم»، ج۱، ص۴۶۷.
