ریاض المسائل فی بیان الاحکام بالدلائل
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مولف:
آیت الله سید علی طباطبایی
این اثر کم نظیر و بسیار مهم شرح «
مختصر النافع»
محقق اول است. نوشتن آن در نیمه
شب جمعه، بیست و هفتم ماه
صفر سال ۱۱۹۲ هـ . ق. به اتمام رسیده است.
ریاض المسائل یک دوره کامل
فقه استدلالی از باب
طهارت تا باب
دیات در دو مجلد می‌باشد، که حاوی نظرات بزرگان
فقه مثل
شیخ طوسی،
شیخ صدوق،
علامه حلی،
شهید اول،
شهید ثانی،
قاضی سعید الدین،
کلینی،
محمد باقر سبزواری،
طبرسی،
راوندی،
فاضل مقداد،
فخر المحققین،
مقدس اردبیلی و دیگر بزرگان است.
شیوه ورود و خروج صاحب ریاض (ره) در
مسائل فقهی در این کتاب بدین صورت است که ابتدا، با طرح مسئله فقهی و تبیین مفهوم موضوع آن، به ذکر نظرات مختلف و ادله آنان می‌پردازد و با بیانی شیوا و در عین حال، مستدل و متقن به نقد آنان می‌پردازد و سپس برای اثبات فتوای خود، به ادله شرعی استناد می‌کند. ترتیب منطقی نظرات و ادله و نقد آنها طوری است که خواننده در مطالعه آن احساس خستگی نمی‌کند. به همین جهت، این کتاب طی سال‌ها یکی از کتب درسی حوزه‌های علمیه بوده و هم اکنون نیز یکی از کتابهای مرجع و مورد تحقیق فضلا و فقها است.
این كتاب در واقع موسوعه ای فقهی با شیوه استدلالی شامل همه
ابواب فقه است. و به صورت شرح مزجی كتاب
مختصر النافع محقق حلی نوشته شده و بین علماء مشهور و متداول بوده و در زیبایی و سبك بی نظیر می باشد به گونه ای که كتابی بر آن سبقت نگرفته است. جمیع اقوال و ادله در این كتاب جمع شده است. و در حقیقت تلخیص كتابهای
المهذب البارع،
شرح لمعه،
مختصر النافع،
کشف اللثام و شرح
مفاتیح الشرایع، محسوب می شود.
«این کتاب ریاض المسائل در غایت جودت و متانت و به طور اختصار، حاوی اکثر اقوال و ادله فقهیه با عبارات فصیحه و مسجعه بوده و مراجع استفاده اکابر و فحول و این کتاب، شرح مختصر نافع
محقق اول است و بارها در ایران چاپ شده و معروف به شرح کبیر است.»
نویسنده
مرآت الاحوال جهان نما این کتاب را دلیل بر فضل و علوّ مرتبت
سید علی طباطبایی (ره) می‌داند و می‌گوید:
«شرح کبیر و صغیرش بر مختصر نافع و رسایل بسیار بر مراتب تسلطش در
فقه و
اصول گواه‌اند.
شاگردش، محقق
کاظمی دزفولی در مقدمه
مقابس الانوار می‌گوید: برای
سید علی طباطبایی (ره) دو شرح معروف بر مختصر نافع است. یکی، شرح کبیر که به ریاض المسائل نام گذاری شده است و دیگری، شرح صغیر است که هر دو در اصول مسائل فقهی و از بهترین کتابهای موجود می‌باشند.»
ریاض المسائل کتابی است دقیق و متین، که از آن کمال و توانایی فراوان مصنفش شناخته می‌شود. در این کتاب بر تمام
ابواب فقه، از
طهارت تا
دیات استدلال شده است.
«ریاض المسائل کتابی است در نهایت نیکویی، که مثل آن سابقه نداشته است. هر آنچه از ادله و نظرات به ایشان رسیده در آن کتاب ذکر کرده است، به طوری که انجام آن بر غیر ایشان، مشکل؛ بلکه محال می‌باشد.»
چاپ جدید این كتاب در یازده جلد به زبان عربی از طرف انتشارات
جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در سال ۱۴۱۲ ه.ق، به چاپ رسیده است.
سایت اندیشه قم
