• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ریح (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





ريح (به کسر راء) از واژگان نهج البلاغه به معنای باد و بو می‌باشد که اصل آن روح است.
موارد زیادی از اين ماده در نهج‌ البلاغه آمده است.



ريح به معنای باد و بو می‌باشد که اصل آن روح است، «واو» به ياء مبدل شده است.



به برخی از مواردی که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - خطبه ۱۹۲

امام علی (علیه‌السلام) در خ ۱۹۲، ۳۰۱ فرموده: «وَ لَمْ يَجْمَعْ بَيْتٌ واحِدٌ يَوْمَئِذ في الاِْسْلامِ غَيْرَ رَسولِ اللهِ(صلى‌الله‌عليه‌وآله) وَ خَديجَةَ وَ أَنَا ثالِثُهُما، أَرى نُورَ الْوَحْيِ وَ الرِّسالَةِ، وَ أَشُمُّ ريحَ النُّبوَّةِ.» يعنى: «در آن روز خانه واحدى در خود جاى نداده بود مگر رسول خدا و خدیجه را و من سوّم آن‌ها بودم، نور وحى و رسالت را مى‌ديدم و بوى نبوّت را استشمام مى‌كردم.» (شرح‌های خطبه: )

۲.۲ - خطبه ۱۵۱

همچنین می‌فرماید: «جيفَة مُريحَة» يعنى: «جيفه متعفن و بدبو و گنديده.» (شرح‌های خطبه: )

۲.۳ - حکمت ۳۸۷

و نيز فرموده: «نِعْمَ الطّيبُ الْمِسْكُ، خَفيفٌ مَحْمِلُهُ، عَطِرٌ ريحُهُ» یعنی: (مشک، عطر خوبى است حملش سبک و عطرش بسيار خوشبو!)

۲.۴ - خطبه ۱۷

درباره جاهل عالم‌نما فرموده: «لَمْ يَعَضَّ عَلى العِلْمِ بِضِرْس قاطِع، يُذري الرِّواياتِ إذْراءَ الرّيحِ الهَشيمَ» يعنى: «با ضرس قاطع دندان به علم نگذاشته است، روايات را مى‌پاشد مانند پاشيدن باد خاشاک و علف خشک را.» (شرح‌های خطبه: )


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۴۷۸.    
۲. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۲، ص۳۶۱.    
۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۴۷۴-۴۷۵، خطبه ۱۹۲.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۱۸۲، خطبه ۱۹۰.    
۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۰۰-۳۰۱، خطبه ۱۹۲.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۶۹، خطبه ۱۹۲.    
۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۵۱۸.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۵۳۱-۵۳۵.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین، ج۷، ص۵۰۱.    
۱۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۱۲، ص۹۱.    
۱۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۳، ص۱۹۷.    
۱۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۲۳، خطبه ۱۵۱.    
۱۳. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۵۰، خطبه ۱۴۷.    
۱۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۱۰، خطبه ۱۵۱.    
۱۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۲۱، خطبه ۱۵۱.    
۱۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۴۰۴.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۴۱۱.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین، ج۶، ص۲۶.    
۱۹. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۱۷۰.    
۲۰. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۱۳۷.    
۲۱. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۷۶، حکمت ۳۸۷.    
۲۲. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۲۴۹، حکمت ۳۹۷.    
۲۳. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۵۴۶، حکمت ۳۹۷.    
۲۴. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۳۵، حکمت ۳۹۷.    
۲۵. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین، ج۱۵، ص۲۳۸.    
۲۶. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۶۳، خطبه ۱۷.    
۲۷. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ص۴۹، خطبه ۱۷.    
۲۸. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۵۹-۶۰، خطبه ۱۷.    
۲۹. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۷، خطبه ۱۷.    
۳۰. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ص۶۱۶.    
۳۱. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ص۶۳۰.    
۳۲. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین، ص۵۹۱-۵۹۲.    
۳۳. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۶۵-۲۶۶.    
۳۴. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ص۲۸۳.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «ریح»، ج۱، ص۴۷۸.    






جعبه ابزار