زوج (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
زوج ( به فتح زاء و سکون واو) به معنی جفت است. به هر دو قرين از مذكر و مونث در حيوانات كه ازدواج يافته‌اند، زوج گفته مى‌شود و نيز به هر دو قرين در غير حيوانات زوج اطلاق مى‌شود مثل يک زوج كفش، ازدواج در زنان و مردان و اصناف به‌كار مى‌رود. ده مورد از اين كلمه در
نهج البلاغه آمده است.
زَوْج به معنی جفت است. به هر دو قرين از مذكر و مونث در حيوانات كه ازدواج يافته‌اند، زوج گفته مى‌شود و نيز به هر دو قرين در غير حيوانات زوج اطلاق مى‌شود مثل يک زوج كفش، ازدواج در زنان و مردان و اصناف به‌كار مى‌رود.
آن‌گاه كه از
صفين به كوفه آمد خطاب به قبرستان فرمود:
«يا أَهْلَ الدّيارِ الْموحِشَةِ... أَمّا الدّورُ فَقَدْ سُكِنَتْ، وَ أَمّا الاَْزْواجُ فَقَدْ نُكِحَتْ، وَ أَمّا الاَْمْوالُ فَقَدْ قُسِمَتْ هذَا خَبَرُ مَا عِنْدَنا، فَما خَبَرُ ما عِنْدَكُمْ؟» یعنی «اى اهل ديار پر وحشت، خانه‌هاى شما مسكون ديگران شد، زنانتان را ديگران نكاح كردند، اموالتان تقسيم شد خبر دنيا اين است. خبر شما كدام است.»
(شرح‌های حکمت:
)
آن‌گاه كه به خلافت رسيد درباره تيول و حاتم بخشی‌هاى
عثمان فرمود:
«وَ اللهِ لَوْ وَجَدْتُهُ قَدْ تُزوِّجَ بِهِ النِّساءُ، وَ مُلِكَ بِهِ الاِْماءُ، لَرَدَدْتُهُ فَإِنَّ في العَدْلِ سَعَةً» یعنی «به خدا قسم اگر از تيول و قطايع عثمان معلوم شود كه زنى گرفته شده و يا كنيزى خريده شده به بيت المال بر مى‌گردانم زيرا كه در عدل وسعت است.»
(شرح‌های خطبه:
)
از این ماده ده مورد در نهج البلاغه آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «زوج»، ج۱، ص۵۰۴.
