زیادت الف
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
زیادت الف، از موارد اختلاف
رسم الخط مصاحف عثمانی با رسم الخط متداول را می‌گویند.
اعراب مردمانی بادیه نشین و دور از
فرهنگ و همواره در حال
کوچ و حرکت بودند و
خط و
کتابت بین آن‌ها رواج نداشت. تنها اندک زمانی پیش از
اسلام در پی سفرهای تجاری به
شام و
عراق ، خط و کتابت را از اقوام مجاور خود فراگرفتند. از مشخصات رسم الخط دوره صدر
اسلام ، نداشتن
نقطه ،
اعراب ،
تشدید و… است.
اصل در نوشتن،
ضبط کلمه چنان است که گفته می‌شود و صورت مکتوب کلمه باید بدون کاستی و یا افزایشی و هیچگونه تغییر و تبدیلی حاکی و مبین صورت ملفوظ آن باشد. اما در
مصاحف عثمانی این اصل رعایت نشده و حروف زیادی در آن یافته می‌شود که مخالف آن طرزی است که تلفظ می‌گردد.
اختلاف این رسم الخط با رسم الخط متداول، در قالب شش قاعده بیان شده است که عبارتند از:
زیادت ؛
حذف ؛
تبدیل ؛
اتصال ؛
انفصال ؛ نوشتن کلماتی با دو قرائت به یک شکل.
زیادت، در
رسم الخط عثمانی ، دارای
اقسامی است:
۱. زیادت الف: گاهی در اول کلمه،
الف اضافه می‌شد، مثل «الف» در «لااذبحنه» (به جای لاذبحنه)؛ و گاهی در آخر کلمه، مثل: «یرجوا» و «یدعوا»؛ و گاهی نیز در وسط کلمه، مثل زیادت الف در وسط کلمه «جائ» در آیه: (وجائ یومئذ بجهنم) ،
و کلمه «لشائ» در (ولا تقولن لشائ انی فاعل ذلک غدا)
؛ و کلمه «مائة».
۲.
زیادت واو : مثل زیادت واو در کلمه «ساوریکم» در آیه: (ساوریکم دار الفاسقین)
؛ و آیه: (ساوریکم آیاتی فلا تستعجلون) ،
و مثل: «اولی»، «اولوا»، «اولات»، «اولئک»، «اولئکم».
۳.
زیادت یاء : این کلمه نیز در کلمات متعددی اضافه شده است، مثل: (افائن مات او قتل)
؛ (ولقد جاءک من نبائ المرسلین)
؛ (من تلقائ نفسی)
؛ (وایتائ ذی القربی)
؛ (ومن آنائ اللیل)
؛ (افاین مت فهم الخالدون)
؛ (من ورائ حجاب)
؛ (والسماء بنیناها بایید)
؛ (باییکم المفتون).
قواعد رسم قرآن.
فرهنگنامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «زیادت الف».
