سجل (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
سجل از اصطلاحات بکار رفته در
قرآن کریم به معنای سنگ نوشته و سجیل به معنای کلوخ تشکیل شده از سنگریزه و گل است.
(یَوْمَ نَطْوِی السَّماءَ کَطَیِ السِّجِلِ لِلْکُتُبِ...)راغب گوید: گفته شده سجل سنگی است که در آن چیزی نوشته شود سپس در صحیفه سجّل نامیده شده.
در
مجمع نیز صحیفه گفته.
ناگفته نماند «سجّل» در آیه فاعل «طیّ» و «للکتب» مفعول آن است یعنی روزی آسمان را می‌پیچیم همانطور که صحیفه نوشته‌ها می‌پیچد.
(وَ اَمْطَرْنا عَلَیْها حِجارَةً مِنْ سِجِّیلٍ مَنْضُودٍ) این کلمه سه بار در قرآن مجید آمده است یکی در این آیه که درباره عذاب
قوم لوط است. دیگری در آیه ۷۴
حجر، که آن نیز درباره قوم لوط است. سوّمی در
سوره فیل که درباره
اصحاب فیل است. و در
سوره ذاریات آیه ۳۳ که حکایت قوم لوط است بجای سجیل «طین» آمده است «لِنُرْسِلَ عَلَیْهِمْ حِجارَةً مِنْ طِینٍ».
راغب گوید: سجیل کلوخی است که از سنگریزه و گل تشکیل شده باشد.
و این مؤید آنست که در
قاموس و غیره گفته‌اند: آن معرب سنگ گل است.
در مجمع نیز آن را معرب گفته
و از
ابو عبیده سنگ سخت نقل کرده است. بنا بر این «طین» نکره در آیه فوق عبارت اخرای سجیل است.
می‌شود گفت: قید سجیل در آیات اشاره است به آنکه سنگ‌های باریده سنگ خالص نبوده بلکه کلوخ سنگدار بوده‌اند این است آنچه گفته‌اند.
باید دانست که قرآن روی سجّیل تکیه می‌کند باید معنای دیگری از آن مراد باشد فکر می‌کنم منظور از آن پی در پی بودن سنگها باشد در
اقرب آن را ریختن آب گفته است.
«سَجَلَ الْمَاءَ: صَبَّهُ»
صحاح نیز چنین گفته است.
در
جوامع الجامع ذیل سوره فیل گفته: آن از اسجال بمعنی ارسال است.
زمخشری نیز چنین گفته است.
علی هذا کلمه «مِنْ سِجِّیلٍ» بیان وصف حجارة است نه حقیقت آنها یعنی سنگ‌هائی که پیوسته و پشت سر هم می‌باریدند و کلمه «اَمْطَرْنا» و «تَرْمِیهِمْ» که قبل از سجیل آمده مؤید این سخن است. این در صورتی است که «من» برای بیان باشد.
