سختی در غزوه حنین (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
به رغم فراوانی نیروها، نبرد بر
مسلمانان در
جنگ حنین سخت و دشوار بود.
«لقد نصرکم الله فی مواطن کثیرة ویوم حنین اذ اعجبتکم کثرتکم فلم تغن عنکم شیــا وضاقت علیکم الارض بما رحبت...؛
خداوند شما را در جاهای زیادی یاری کرد (و بر
دشمن پیروز شدید)؛ و در روز
حنین (نیز یاری نمود)؛ در آن هنگام که فزونی جمعیتتان شما را
مغرور ساخت، ولی (این فزونی جمعیت) هیچ به دردتان نخورد و
زمین با همه وسعتش بر شما تنگ شده؛ سپس پشت (به دشمن) کرده،
فرار نمودید».
معنای
آیه این است که وقتی به مسرت درآورد شما را آن کثرتی که در خود دیدید، و در نتیجه اعتمادتان به
خدا قطع شد و بحول و قوه او تکیه نکردید، بلکه بحول و قوت خود
اعتماد نمودید و خاطر جمع شدید که با این همه
کثرت که در ما است در همان ساعت اول
دشمن را
هزیمت می‌دهیم. و حال آنکه کثرت نفرات بیش از یک
سبب ظاهری نیست، و تازه سببیت آنهم به
اذن خداست. آری،
مسبب الاسباب اوست.
بخاطر همین معنا بعد از جمله" اذ اعجبتکم کثرتکم" فرمود: " فلم تغن عنکم شیئا" یعنی شما کثرت نفرات را سببی مستقل از خدا گرفتید و این کثرت نفرات اعتماد به خدا را از یادتان برد، و شما بخود آن سبب اعتماد نمودید، آن گاه خداوند به شما فهماند که کثرت جمعیت سببی موهوم بیش نیست، و در وسع خود هیچ غنائی ندارد تا با غنای خود شما را بی نیاز از خدا بگرداند و همچنین هیچ اثر دیگری از خود ندارد.
در
مجمع البیان درباره معنای آیه آمده است: یعنی کثرت لشکر شما را خوشحال کرد و از زیادی لشکرتان بشگفت آمدید. قتادة گفته: سبب هزیمت مسلمانان در جنگ حنین آن بود که برخی از
مسلمین چون کثرت سپاهیان خود را مشاهده کرده گفتند: امروز دیگر بخاطر کمی سپاه
شکست نخواهیم خورد، و همین سبب شد که پس از ساعتی منهزم گشتند، و عدد سپاهیانشان در آن
روز دوازده هزار نفر بود، و برخی گفته‌اند: ده هزار نفر بودند، و دیگری گفته: هشت هزار بوده‌اند، ولی
روایت نخستین (یعنی همان دوازده هزار) صحیحتر است و در بیشتر روایات همان اندازه ذکر شده است.
فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «حنین »
