• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

سخط (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: مفردات نهج البلاغه (جلد ۱)
مقالات مرتبط: (مقالات مرتبط).

سَخَط (به فتح سین و خاء) از واژگان نهج البلاغه به معنای غضب شديد كه موجب عقوبت است. از مشتقات این کلمه در نهج البلاغه، أَسْخاط (به فتح همزه و سکون سین) به معنای به غضب آوردن است. حضرت علی (علیه‌السلام) از این واژه در نامه‌ای که به محمد بن‌ابى‌بكر نوشته، استفاده کرده است. این کلمه بیست و یک بار در نهج‌ البلاغه آمده است.


سَخَط
[۱] قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۵۲۱.    
[۲] طریحی نجفی، فخرالدين، مجمع البحرين، ت-الحسینی، ج۴، ص۲۵۲.    
(بر وزن شرف و قفل) به معنای غضب شديد كه موجب عقوبت است. أَسْخاط به معنای به غضب آوردن است.

حضرت علی (علیه‌السلام) به محمد بن‌ابى‌بكر مى‌نويسد: «وَ لاَ تُسْخِطِ اللهَ بِرِضَى أَحَد مِنْ خَلْقِهِ فَإِنَّ فِي اللهِ خَلَفاً مِنْ غَيْرِهِ وَ لَيْسَ مِنَ اللهِ خَلَفٌ فِي غَيْرِهِ»
[۳] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۶۱۶، نامه ۲۷.    
[۴] عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۳۳، نامه ۲۷.    
[۵] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۳۸۴، نامه ۲۷.    
«با راضى كردن كسى خدا را به غضب نياور زيرا كه در خدا از ديگرى جانشينى هست (اگر خدا راضى باشد جاى ديگران را پر می‌كند) ولى در ديگرى از خدا جانشينى نيست (ديگران جاى خدا را پر نتوانند كرد).»
[۶] مكارم شيرازى، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسى روان، ص۶۰۱، نامه ۲۷.    
[۷] بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۷۲۶.    
(شرح‌های نامه:
[۸] بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۷۳۸.    
[۹] مكارم شيرازى، ناصر، پيام امام اميرالمومنين، ج۹، ص۳۶۷.    
[۱۰] هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۹، ص۹۱.    
[۱۱] ابن ابي الحديد، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۵، ص۱۶۴.    
)
و فرموده: «مَنْ أَصْبَحَ عَلَى الدُّنْيَا حَزِيناً فَقَدْ أَصْبَحَ لِقَضَاءِ اللهِ سَاخِطاً»
[۱۲] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۲۶، حکمت ۲۱۸.    
[۱۳] عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۲۰۳، حکمت ۲۲۸.    
[۱۴] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۵۰۸، حکمت ۲۲۸.    
(كسى كه به خاطر دنيا محزون باشد، از قضاى الهى ناخشنود است و آن كس كه از مصيبتى كه به او رسيده شكايت كند.)
[۱۵] مكارم شيرازى، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسى روان، ص۷۸۷، حکمت ۲۲۸.    
[۱۶] بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۰۵.    
(شرح‌های حکمت:
[۱۷] بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۰۵.    
[۱۸] مكارم شيرازى، ناصر، پيام امام اميرالمومنين، ج۱۳، ص۷۳۹.    
[۱۹] هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۲۹۷.    
[۲۰] ابن ابي الحديد، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۹، ص۵۲.    
)

این کلمه بیست و یک بار در نهج‌ البلاغه آمده است.
[۲۱] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۶۱۶، نامه ۲۷.    
[۲۲] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۲۶، حکمت ۲۱۸.    


۱. ↑ قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۵۲۱.    
۲. ↑ طریحی نجفی، فخرالدين، مجمع البحرين، ت-الحسینی، ج۴، ص۲۵۲.    
۳. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۶۱۶، نامه ۲۷.    
۴. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۳۳، نامه ۲۷.    
۵. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۳۸۴، نامه ۲۷.    
۶. ↑ مكارم شيرازى، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسى روان، ص۶۰۱، نامه ۲۷.    
۷. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۷۲۶.    
۸. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۷۳۸.    
۹. ↑ مكارم شيرازى، ناصر، پيام امام اميرالمومنين، ج۹، ص۳۶۷.    
۱۰. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۹، ص۹۱.    
۱۱. ↑ ابن ابي الحديد، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۵، ص۱۶۴.    
۱۲. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۲۶، حکمت ۲۱۸.    
۱۳. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۲۰۳، حکمت ۲۲۸.    
۱۴. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۵۰۸، حکمت ۲۲۸.    
۱۵. ↑ مكارم شيرازى، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسى روان، ص۷۸۷، حکمت ۲۲۸.    
۱۶. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۰۵.    
۱۷. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۰۵.    
۱۸. ↑ مكارم شيرازى، ناصر، پيام امام اميرالمومنين، ج۱۳، ص۷۳۹.    
۱۹. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۲۹۷.    
۲۰. ↑ ابن ابي الحديد، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۹، ص۵۲.    
۲۱. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۶۱۶، نامه ۲۷.    
۲۲. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۲۶، حکمت ۲۱۸.    


• قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «سخط»، ج۱، ص۵۲۱.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان حکمت 218 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان نامه 27 نهج البلاغه
جعبه ابزار