سهل فارسی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
سهل بن مرزبان فارسی (م حدود
۴۲۰ هـ.ق) از ادیبان و شاعران برجسته قرن پنجم (هجری قمری) بود.
او با سفرهایی علمی، از جمله به
بغداد، نسخه‌های نایاب کتاب‌ها را گرد آورد و به کاتبان سپرد.
آثار ادبی و تاریخی او مانند
اخبار ابن الرومی و
الآداب فی الطعام و الشراب از اهمیت بالایی برخوردارند.
نامه‌نگاری‌های طنزآمیز او با ثعالبی و اشعارش در
یتیمة الدهر بازتاب یافته‌اند.
وی حدود سال ۴۲۰ (هجری قمری) درگذشت.
ابونصر سهل بن مرزبان فارسی اصفهانی مشهور به
ابن مرزبان تبار او از شهر
اصفهان بود.
در قاین (شهری در
خراسان) به دنیا آمد و در همان‌جا نیز رشد یافت؛ اما برای سکونت شهر
نیشابور را انتخاب کرد.
او برای کسب علم بارها سفر کرد که سفر به بغداد از جمله سفرهای اوست.
وی با تلاش خود در تحصیل علم و ادب به مراتب عالی رسید و نام خود را در زمره دانشمندان نیشابور ثبت نمود.
او که شاعر و ادیب بود، سرآمد دیگران و پرآوازه گردید.
از نکات برجسته زندگی او مکاتبه با
ثعالبی است که در این نامه‌نگاری به زبان طنز با او گفتگو کرده است.
ثعالبی اشعار او را که به خوبی سروده و از محتوای خوبی برخوردار است در
یتیمة الدهر آورده است.
وی در بعضی از اشعار خود از
فن تشبیه به خوبی استفاده کرده است.
ابونصر اقداماتی برای پیش‌برد علم انجام داد از جمله این‌که نسخه‌های کمیاب را از شهر بغداد تهیه کرد.
او آن کتاب‌ها را به نیشابور آورد و برای نسخه‌برداری در اختیار کاتبان گذاشت.
سهل بن مرزبان کتاب‌هایی تألیف کرد که از جمله عبارتند از:
• أخبار ابن الرومی؛
• الآداب فی الطعام و الشراب؛
• اخبار ابی العیناء؛
• اخبار جحظة البرمکی؛
• ذکر الاحوال فی شعبان و شهر رمضان و شوال.
برخی کتاب
الالفاظ را نیز از جمله آثار او دانسته اند.
فارسی سرانجام در حدود سال ۴۲۰ (هجری قمری) درگذشت.
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلام، برگرفته از مقاله «سهل بن مرزبان فارسی»، ج۳، ص۱۶۶-۱۶۷.
