• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

سَمُوم (لغات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



سَمُوم: (مِنْ نَارِ السَّمُومِ)
«سَمُوم» در لغت به معناى باد سوزانى است كه گويى در تمام روزنه‌هاى پوست بدن انسان نفوذ مى‌كند؛ زيرا عرب به سوراخ‌هاى بسيار ريز پوست بدن، «مَسْأَم»، مى‌گويد و سموم نيز به همين مناسبت بر چنين بادى اطلاق مى‌شود و مادّه‌ «سمّ» نيز از همان است؛ چرا كه در بدن نفوذ كرده و انسان را مى‌كشد يا بيمار مى‌سازد.
«زمخشری» در «کشاف» مى‌گويد: «سموم» به بادهاى موذى و كشنده‌اى مى‌گويند كه در روز مى‌وزد.



ترجمه و تفاسیر آیات مرتبط با :

۱.۱ - آیه ۲۷ سوره حجر

(وَالْجَآنَّ خَلَقْنَاهُ مِن قَبْلُ مِن نَّارِ السَّمُومِ) (و جنّ را پيش از آن، از آتش گرم و سوزان خلق كرديم.)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: راغب در باره كلمه سموم گفته: باد داغى است كه اثر سمى دارد. (دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان: )

۱.۲ - آیه ۲۱ سوره فاطر

(وَلَا الظِّلُّ وَلَا الْحَرُورُ) (و نه سايه آرام‌بخش و باد داغ و سوزان.)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه حرور - به طورى كه گفته‌اند- به معناى شدت حرارت آفتاب است. و بعضى‌ ديگر گفته‌اند: حرور به معناى باد سموم است. بعضى‌ هم گفته‌اند: سموم بادى است كه در روز بوزد، و حرور بادى است كه در شب و روز بوزد. (دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان: )

۱.۳ - آیه ۲۷ سوره طور

(فَمَنَّ اللَّهُ عَلَيْنَا وَوَقَانَا عَذَابَ السَّمُومِ) (امّا خداوند بر ما منّت نهاد و از عذاب سخت و نافذ دوزخ ما را حفظ كرد.)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: منت نهادن خدا بر اهل بهشت اين است كه ايشان را با داخل شدن در بهشت سعادتمند كرد، و با نگهدارى از عذاب سموم مشمول رحمت خود قرار داد. كلمه سموم به طورى كه طبرسى در مجمع البيان گفته به معناى حرارتى است كه تا داخل سوراخ‌هاى رگ‌ بدن فرو مى‌رود، و بدن از آن متالم مى‌گردد، و ريح سموم را هم از همين جهت سموم گفته‌اند. (دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان: )

۱.۴ - آیه ۴۲ سوره واقعه

(فِي سَمُومٍ وَحَمِيمٍ) (آن‌ها در ميان بادهاى كُشنده و آب سوزان قرار دارند.)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: کلمه سموم - به طورى كه در كشاف‌ آمده- به معناى حرارت آتش است، كه در مسام بدن فرو رود، و كلمه حميم به معناى آب بسيار داغ است، و تنوين در آخر سموم و حميم عظمت آن دو را مى‌رساند. (دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان: )


۱. حجر/سوره۱۵، آیه۲۷.    
۲. فاطر/سوره۳۵، آیه۲۱.    
۳. طور/سوره۵۲، آیه۲۷.    
۴. واقعه/سوره۵۶، آیه۴۲.    
۵. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۴۲۴.    
۶. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۶، ص۹۱.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۱، ص۸۳.    
۸. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۸، ص۲۴۹.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۲۲، ص۴۵۲.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۲۳، ص۲۳۹.    
۱۱. حجر/سوره۱۵، آیه۲۷.    
۱۲. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۲۶۳.    
۱۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۲، ص۲۲۳.    
۱۴. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۲، ص۱۵۱.    
۱۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۳، ص۱۸۳.    
۱۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۵۱۶.    
۱۷. فاطر/سوره۳۵، آیه۲۱.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۴۳۷.    
۱۹. آلوسی، شهاب الدین، تفسیر روح المعانی، ج۲۲، ص۱۸۶.    
۲۰. آلوسی، شهاب الدین، تفسیر روح المعانی، ج۲۲، ص۱۸۶.    
۲۱. آلوسی، شهاب الدین، تفسیر روح المعانی، ج۲۲، ص۱۸۶.    
۲۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۷، ص۵۰.    
۲۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۷، ص۳۶.    
۲۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۰، ص۳۲۴.    
۲۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۸، ص۶۳۳.    
۲۶. طور/سوره۵۲، آیه۲۷.    
۲۷. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۵۲۴.    
۲۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۹، ص۲۱- ۲۲.    
۲۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۹، ص۱۵.    
۳۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۳، ص۳۵۲.    
۳۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۲۵۱.    
۳۲. واقعه/سوره۵۶، آیه۴۲.    
۳۳. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۵۳۵.    
۳۴. زمخشری، جارالله، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، ج۴، ص۴۶۳.    
۳۵. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۹، ص۲۱۴.    
۳۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۹، ص۱۲۴.    
۳۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۴، ص۱۶۰.    
۳۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۳۳۳.    



مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه‌، بر گرفته از مقاله «سَمُوم»، ص۳۰۰.    






جعبه ابزار