سَوَّلْتَ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
سَوَّلْتَ: (قالَ بَلْ سَوَّلَتْ لَكُمْ)«سَوَّلْتَ» از مادّه
«تسويل» به معناى «تزيين» مى‌باشد،
گاهى آن را به معناى «ترغيب» و گاهى به معناى «وسوسه كردن» تفسير كرده‌اند، كه تقريباً همه به يک معنا باز مى‌گردد، يعنى هواهاى نفسانى شما اين كار را براى شما زينت داد.
(وَجَآؤُوا عَلَى قَمِيصِهِ بِدَمٍ كَذِبٍ قَالَ بَلْ سَوَّلَتْ لَكُمْ أَنفُسُكُمْ أَمْرًا فَصَبْرٌ جَمِيلٌ وَاللّهُ الْمُسْتَعَانُ عَلَى مَا تَصِفُونَ) (و پيراهن او را با خونى دروغين آغشته ساخته، نزد پدر آوردند؛ گفت: نفس سركش شما اين كار زشت را برايتان زينت داده؛ من صبر جميل خواهم داشت و شكيبايى خالى از ناسپاسى؛ و در برابر آنچه مى‌گوييد، از خداوند يارى مى‌طلبم.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: اين جمله جواب يعقوب (ع) است و اين جواب را در وقتى داده كه خبر مرگ يوسف، فرزند عزيز و حبيبش را شنيده، فرزندان بر او درآمده‌اند در حالى كه يوسف را همراه ندارند و با گريه و حالتى پريشان خبر مى‌دهند كه يوسف را گرگ خورده و اين پيراهن خون‌آلود اوست و او در همين حال مقدار حسد برادران را نسبت به يوسف مى‌دانست و اينكه او را به زور و اصرار از دستش ربودند به خاطر داشت و حال نيز كه پيراهنش را آورده‌اند وضع خونين پيراهن اعلام به دروغگويى آنان مى‌كند، در چنين شرايطى اين جواب را داده و همين را هم مى‌بايد مى‌داد.
آرى، در اين جواب هيچ اعتنايى به گفته آنان كه گفتند: ما رفته بوديم مسابقه بگذاريم نكرده و فرموده: بلكه نفس شما امرى را بر شما تسويل كرده و تسويل به معناى وسوسه است، و معناى پاسخ او اين است كه: قضيه اينطور كه شما مى‌گوييد نيست، بلكه نفس شما در اين موضوع شما را به وسوسه انداخته و مطلب را مبهم كرده و حقيقت آن را معين ننموده. آن گاه اضافه كرد كه من خويشتن دارم، يعنى شما را مؤاخذه ننموده، در مقام انتقام بر نمى‌آيم، بلكه خشم خود را به تمام معنى فرو مى‌برم.
پس اينكه فرمود:
(بَلْ سَوَّلَتْ لَكُمْ أَنْفُسُكُمْ أَمْراً) خود تكذيب دعوى آنان و هم بيان اين جهت است كه من به خوبى مى‌دانم فقدان يوسف مستند به اين گفته‌هاى شما و دريدن گرگ نيست، بلكه مستند به مكر و خدعه‌اى است كه شما به كار برده‌ايد و مستند به وسوسه‌اى است كه دل‌هاى شما آن را طراحى كرده و در عين حال به منزله مقدمه‌اى است براى جمله بعد كه مى‌فرمايد:
(فَصَبْرٌ جَمِيلٌ ...) (دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «سَوَّلْتَ»، ص۳۰۴.
