سیدمحمد قزوینی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
سیدمحمد قزوینی از علمای ضد
استبداد ایران در
قرن سیزدهم هجری بوده است.
وی از خاندان
علم و
دانش بود. میرمحمد صالح و میرمحمد رفیع که از علمای بزرگ
صفویه محسوب می‌شدند از اسلاف او بودند. سیدمحمدباقر فرزند سیدحسین در حدود ۱۲۰۶ ق به
دنیا آمد. اعتمادالسلطنه
سال تولد او را در ۱۲۲۱ ق و
آقابزرگ تهرانی ۱۲۳۰ نوشته‌اند. وی پس از گذراندن دوره مقدمات و سطح، از درس بزرگانی چون
شریف العلماء،
شیخ علی کاشف الغطاء،
ملامحمد اسماعیل یزدی و
صاحب جواهر در
نجف استفاده کرد و سپس به
اصفهان آمد. مدت دو سال نزد
سیدمحمدباقر شفتی، معروف به «حجه الاسلام» تلمذ نمود و سپس به موطن خود
قزوین مراجعت کرد و مرجع امور شرعی مردم آن شهر گردید.
به دستور وی مردم قزوین، مجدالدوله حاکم ستمگر شهر را بیرون کردند و محمدشاه بدان سبب او را به نجف تبعید نمود. پس از مدتی با وساطت
شیخ مرتضی انصاری به قزوین بازگشت، اما همچنان در
دفاع از مردم در مقابل حکام و ماموران ستمگر دولتی می‌کوشید و در پاسخ مؤلف قصص العلماء که وی را از آن کارها برحذر می‌داشت گفت: «چون من خواستم از خدمت حجه الاسلام سیدمحمدباقر (شفتی) مراجعت کنم، سید به من
وصیت فرمود که: در مهام حوائج
مسلمین و
مؤمنین، خود را معاف نداشته و باید نهایت در انجام و انجاح امور
مسلمانان کوشید که
شیخ کلینی بابی در
اصول کافی منعقد نموده و در اهتمام کار مسلمانان و اخبار بسیار از ائمه اطهار در این باب ذکر فرموده. فلذا از این بابت در حمایت فقرا و ضعفا، خود را لحظه (ای) معاف نمی‌دارم». سیدمحمدباقر در فن
جدل استاد و در نوشتن خطوط شکسته و نسخ در میان علما بی نظیر بود.
او آثاری در فقه و اصول دارد، از جمله: رساله در نقل ملک نقاله، رساله در مقدمه واجب.
سیدمحمدباقر قزوینی در ۱۲۸۶ ق در هشتاد سالگی در قزوین درگذشت.
دانشنامه های انقلاب اسلامی و تاریخ اسلام، فرهنگنامه علمای مجاهد، برگرفته از مقاله «سیدمحمد قزوینی».
