• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

سیره‌ عقلا

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



سیره عقلا، عادت عقلی عقلا بر فعل یا ترک کاری است.



سیره عقلا، به معنای روش و شیوه مستمر عملی همه عقلای عالم بر انجام یا ترک عملی است.


عقلای عالم، با این که در زمان‌ها و مکان‌های مختلف زندگی می‌کنند و دارای دین ، مذهب و فرهنگ متفاوت می‌باشند، در مواردی بدون توافق قبلی، عملی یکسان را به طور مستمر انجام می‌دهند؛ برای مثال، همه آنها ظواهر کلام را حجت دانسته و به آن تمسک می‌نمایند و یا همه عقلا در چیزهایی که علم و تخصصی درباره آنها ندارند به خبره رجوع می‌کنند؛ چنان که مریض به طبیب و جاهل به عالم رجوع می‌کند.
برخی سیره عقلایی را فراگیرتر از سلوک و رفتار خارجی دانسته و آن را شامل مرتکزات عقلایی نیز می‌دانند، هر چند بر طبق آن مرتکزات، در خارج هیچ گونه عملی صورت نگیرد.
[۱] صدر، محمد باقر، بحوث فی علم الاصول، ج۴، ص۲۳۴.



سیره عقلایی انواعی دارد:
۱. گاهی سیره عقلایی موضوع حکم شرعی را تبیین می‌نماید؛
۲. گاهی سیره عقلایی ظهور الفاظ را منقح نموده و در کشف مراد متکلم ، چه شارع و چه غیر آن، دخالت می‌نماید؛
۳. گاهی سیره عقلایی سبب استنباط حکم شرعی می‌گردد، و آن در جایی است که در مسئله، نصی وجود نداشته باشد.


عرف .
[۳] مهریزی، مهدی، کتابشناسی اصول فقه شیعه، ص۳۰.
[۴] صدر، محمد باقر، دروس فی علم الاصول، ج۲، ص۱۲۷.
[۶] فیض، علیرضا، مبادی فقه و اصول، ص (۲۰۷-۲۰۳).
[۷] محمدی، علی، شرح اصول فقه، ج۳، ص۳۲۷.
[۸] جناتی، محمد ابراهیم، منابع اجتهاد (از دیدگاه مذاهب اسلامی)، ص۴۱۳.
[۹] خمینی، روح الله، الرسائل، ج۲، ص۱۳۰.
[۱۱] جزایری، محمدجعفر، منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة، ج۵، ص۲۹۲.
[۱۲] مشکینی، علی، تحریر المعالم، ص۳۱.
[۱۳] مجاهد، محمد بن علی، مفاتیح الاصول، ص۱۹۴.
[۱۴] حیدر، محمد صنقور علی، المعجم الاصولی، ص (۶۴۰-۶۳۹).



۱. صدر، محمد باقر، بحوث فی علم الاصول، ج۴، ص۲۳۴.
۲. طباطبایی حکیم، محمد تقی، الاصول العامة للفقه المقارن، ص (۱۹۸-۱۹۷).    
۳. مهریزی، مهدی، کتابشناسی اصول فقه شیعه، ص۳۰.
۴. صدر، محمد باقر، دروس فی علم الاصول، ج۲، ص۱۲۷.
۵. صدر، محمد باقر، المعالم الجدیدة للاصول، ص۱۶۸.    
۶. فیض، علیرضا، مبادی فقه و اصول، ص (۲۰۷-۲۰۳).
۷. محمدی، علی، شرح اصول فقه، ج۳، ص۳۲۷.
۸. جناتی، محمد ابراهیم، منابع اجتهاد (از دیدگاه مذاهب اسلامی)، ص۴۱۳.
۹. خمینی، روح الله، الرسائل، ج۲، ص۱۳۰.
۱۰. مظفر، محمد رضا، اصول الفقه، ج۲، ص۱۶۲.    
۱۱. جزایری، محمدجعفر، منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة، ج۵، ص۲۹۲.
۱۲. مشکینی، علی، تحریر المعالم، ص۳۱.
۱۳. مجاهد، محمد بن علی، مفاتیح الاصول، ص۱۹۴.
۱۴. حیدر، محمد صنقور علی، المعجم الاصولی، ص (۶۴۰-۶۳۹).



فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوين توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامي، برگرفته از مقاله «سیره عقلا».



جعبه ابزار