• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

سیمیا

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



ایجاد صورتهای خیالی و واقعی ‌جلوه دادن آنها را سیمیا گویند. از احکام عنوان یاد شده به مناسبت در باب تجارت سخن گفته‏اند.




واژه سیمیا نزد برخى، عبرانی معرّب است و ریشه آن سیم یه (شیم یه) نام خدا بوده است.
[۱] روح المعانى ج۱۶، ص۲۲۷.

برخى دیگر آن را واژه‏اى عربی و از ریشه «سِمه» به معناى نشانه دانسته‏اند.
[۲] الفتوحات المکیة ج۲، ص۱۳۵.




بعضى گفته‏اند: سیمیا به نوع غیر حقیقى سحر اطلاق مى‏شود و مراد از آن ایجاد صورتهاى خیالى است، بدون آنکه در خارج واقعیتى داشته باشد. گاهى نیز به ایجاد آن صورتها در حس اطلاق مى‏گردد؛ بدین گونه که ساحر بر ماده و جوهر هوا، آن صورتها را مى‏پوشاند و آنها را آشکار مى‏سازد؛ لیکن به دلیل لطافت جوهر و ماده هوا، صورتهاى نمود یافته به سرعت ناپدید مى‏شوند.
[۳] التنقیح الرائع ج۲، ص۱۴.
[۴] کشف الظنون ج۲، ص۱۰۱۹.




از کلمات برخى استفاده مى‏شود که سیمیاگران با کنار هم گذاشتن حروف و ترکیب اسمها و کلمات، در مخیله افراد تصرف مى‏کنند و صورتهای خیالی را در ذهن آنان به گونه‏اى ترسیم مى‏کنند که گویى واقعیت خارجی دارند؛ در حالى که صرفاً خیال است و واقعیتى در خارج وجود ندارد. در حقیقت، آنچه افراد به واسطه آن در بیداری مى‏بینند شبیه آن چیزى است که انسان در خواب مى‏بیند.
[۶] الفتوحات المکیة ج۲، ص۱۳۵.
[۷] الفتوحات المکیة ج۳، ص۴۳.
[۸] شرح فصوص (قیصرى)، ص۶۳۲.

مستفاد از کلمات برخى دیگر این است که ایجاد صورتهای تخیلی بخشى از سیمیا مى‏باشد و بخش دیگر آن واقعى است؛ از این رو، برخى سیمیا را این گونه تعریف کرده‏اند: دانشى که از آمیختن قوای ارادی با قوای خاص مادی براى دستیابى به تصرفات شگفت‏آور در امور طبیعی بحث مى‏کند. که نوعى از آن تصرف در خیال است و «حَسْرُ العُیون» نامیده مى‏شود.



عمل سحر و نیز یاد دادن و یاد گرفتن آن جهت عمل و گرفتن اجرت در ازاى آن، حرام و باطل است. سیمیا بر اساس تعریفهاى یاد شده از مصادیق سحر، بلکه به تصریح برخى از بارزترین مصادیق آن است.
[۱۲] ماوراء الفقه ج۳، ص۷۴-۷۵.



 
۱. روح المعانى ج۱۶، ص۲۲۷.
۲. الفتوحات المکیة ج۲، ص۱۳۵.
۳. التنقیح الرائع ج۲، ص۱۴.
۴. کشف الظنون ج۲، ص۱۰۱۹.
۵. الدروس الشرعیة ج۳، ص۱۶۴.    
۶. الفتوحات المکیة ج۲، ص۱۳۵.
۷. الفتوحات المکیة ج۳، ص۴۳.
۸. شرح فصوص (قیصرى)، ص۶۳۲.
۹. المیزان ج۱، ص۲۴۴.    
۱۰. کتاب المکاسب ج۱، ص۲۷۳.    
۱۱. المیزان ج۱، ص۲۴۴.    
۱۲. ماوراء الفقه ج۳، ص۷۴-۷۵.




فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۴، ص۵۷۶-۵۷۷.    




جعبه ابزار