شرح (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
شرح: (يَشْرَحْ صَدْرَهُ لِلْإِسْلامِ) «شرح» (گشاده ساختن) همان وسعت روح،
بلندى فكر و گسترش افق عقل آدمى است؛ زيرا پذيرا شدن حق، احتياج به گذشت‌هاى فراوانى از منافع شخصى دارد كه جز صاحبان ارواح وسيع و افكار بلند آمادگى براى آن نخواهند داشت.
(فَمَن يُرِدِ اللّهُ أَن يَهْدِيَهُ يَشْرَحْ صَدْرَهُ لِلإِسْلاَمِ وَمَن يُرِدْ أَن يُضِلَّهُ يَجْعَلْ صَدْرَهُ ضَيِّقًا حَرَجًا كَأَنَّمَا يَصَّعَّدُ فِي السَّمَاء كَذَلِكَ يَجْعَلُ اللّهُ الرِّجْسَ عَلَى الَّذِينَ لاَ يُؤْمِنُونَ) (آن كس را كه خدا بخواهد هدايت كند، سينه اش را براى پذيرش اسلام، گشاده مى‌سازد و آن كس را كه به خاطر اعمال خلافش بخواهد گمراه سازد، سينه‌اش را آن چنان تنگ مى‌كند كه گويا مى‌خواهد به آسمان بالا برود؛ اين گونه خداوند پليدى را بر افرادى كه ايمان نمى‌آورند قرار مى‌دهد)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه شرح به معناى بسط و وسعت دادن است.
راغب در
مفردات خود گفته: اصل اين كلمه به معناى پهن كردن و بسط كردن گوشت و امثال آن است
و شرح صدرى هم كه در قرآن به معناى ظرفيت داشتن براى فرا گرفتن علم و عرفان آمده در حقيقت به همان معناى اصليش استعمال شده، چون سينه را شرح دادن و آن را پذيراى هر معارفى كه پيش بيايد كردن خود يک نحو توسعه است، به شهادت اينكه درباره اضلال كه مقابل شرح صدر است مى‌فرمايد:
(يَجْعَلْ صَدْرَهُ ضَيِّقاً حَرَجاً).
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «شرح»، ص۳۱۱.
