شرف‌الدین استرابادی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اِسْتَرابادی، شرف‌الدین علی حسینی استرابادی نجفی، از علمای
امامیه در
سده ۱۰ق/۱۶م، می باشد.
اصل او از
استراباد بوده است و شاید همانجا نیز متولد شده باشد. در
نجف سکنی داشت.
و از شاگردان
محقق کرکی (د ۹۴۰ق) بود.
مجلسی از وی با تعبیر «الفاضل العلامه الزکی» یاد کرده است و
حر عاملی و
افندی نیز او را ستوده‌اند.
از تألیفات وی
کتاب تأویل الایات الظاهره (یا الایات الباهره) فی فضائل العتره الطاهره است که مشتمل بر احادیثی درباره نزول آیاتی از
قرآن کریم ویژه
اهل بیت پیامبر (ص) است
این کتاب که دو بار، یک نوبت به کوشش مؤسسه امام مهدی (ع) در
قم در ۲ جلد، و دیگر بار به کوشش حسین استاد ولی در ۱۴۰۹ق در همانجا، به چاپ رسیده است، کتابی است که بر سعه اطلاعات حدیثی مؤلف آن گواهی دارد. بخش عمده
تفسیر ابن جحام (ه م) که از منابع مهم تفسیری امامیه است، در جای جای کتاب نقل شده است. مؤلف همچنین از دیگر منابع مهم حدیثی امامیه در جمع و تدوین این کتاب بهره برده است. خلاصه‌ای از این کتاب که به جامع (کنز) الفوائد و دافع المعاند، یا کنز جامع الفوائد معروف است، به شخصی به نام علم (یا علی) بن سیف بن منصور نجفی حلی منسوب است
که نسخه‌هایی از آن بر جای مانده است. این کتاب در ۹۳۷ق در
مشهد صورت تألیف یافته است.
درباره مؤلف‌کتاب‌اخیر میان علمای‌امامیه تردیدهایی وجود دارد.
تألیف دیگر استرابادی، شرحی بر الجعفریه محقق کرکی، معروف به الفوائد الغرویه است.
این کتاب، گویا در
محرم ۹۳۳ و در زمان حیات مؤلف‌ِ متن به رشته تحریر درآمده است.
نسخه‌ای از آن در آستان قدس مشهد، به شماره ۲۴۹۹ موجود است.
(۱) آستان قدس، فهرست.
(۲) آقابزرگ، الذریعه.
(۳) آقابزرگ، طبقات اعلام الشیعه، قرن ۱۰، به کوشش علینقی منزوی، تهران، ۱۳۶۶ش.
(۴) افندی، عبدالله، ریاض العلماء، به کوشش احمد حسینی، قم، ۱۴۰۱ق.
(۵) حر عاملی، محمد، اثبات الهداه، به کوشش ابوطالب تجلیل تبریزی، قم، ۱۳۹۹ق.
(۶) حر عاملی، محمد، امل الامل، به کوشش احمد حسینی، بغداد، ۱۳۸۵ق.
(۷) مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، بیروت، ۱۴۰۳ق/۱۹۸۳م.
دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «شرف‌الدین استرابادی»ج۸، ض۳۳۰۷.
