• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

صَرْصَرْ (لغات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



صَرْصَرْ
صَرْصَرْ: (رِيحاً صَرْصَراً)
«صَرْصَرْ» (بر وزن دفتر) در اصل از مادّه‌ «صَرّ» (بر وزن شرّ) به معناى محكم بستن است و به همين جهت كيسه‌اى را كه در آن پول مى‌گذاردند و در آن را محكم مى‌بستند «صُرّه» (بر وزن طرّه) مى‌ناميدند؛ سپس به بادهاى بسيار سرد يا پر سر و صدا، و يا مسموم و كشنده، كه انسان را هم در هم مى‌پيچد اطلاق شده است. شايد تندباد عجيبى كه قوم عاد را در هم كوبيد داراى همه اين صفات سه‌گانه بوده است، و تكرار آن در واژه‌ «صرصر» براى تأكيد است، و از آن‌جا كه اين باد، هم شديد بوده است و هم سرد، هم پر سوزش و هم پر سر و صدا، اين واژه به آن اطلاق شده است.



ترجمه و تفاسیر آیات مرتبط با صَرْصَرْ:

۱.۱ - آیه ۱۶ سوره فصلت

(فَأَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ رِيحًا صَرْصَرًا فِي أَيَّامٍ نَّحِسَاتٍ لِّنُذِيقَهُمْ عَذَابَ الْخِزْيِ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَ لَعَذَابُ الْآخِرَةِ أَخْزَى وَ هُمْ لَا يُنصَرُونَ) (سرانجام تند بادى هول‌انگيز و سرد در روزهايى شوم و پر غبار بر آن‌ها فرستاديم تا عذاب خواركننده را در زندگى دنيا به آن‌ها بچشانيم؛ و به يقين عذاب آخرت خواركننده‌تر است، و از هيچ سو يارى نمى‌شوند.)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه صرصر هم به باد سخت و سمى تفسير شده و هم به باد بسيار سرد، و هم به باد پر سر و صدا، كه قهرا مستلزم سخت وزيدن نيز هست. (دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان: )

۱.۲ - آیه ۲۹ سوره ذاریات

(فَأَقْبَلَتِ امْرَأَتُهُ فِي صَرَّةٍ فَصَكَّتْ وَجْهَهَا وَ قَالَتْ عَجُوزٌ عَقِيمٌ) (در اين هنگام همسرش جلو آمد در حالى كه از خوشحالى و تعجّب فرياد مى‌كشيد، به صورت خود زد و گفت: «آيا پسرى خواهم آورد با اين‌كه پيرزنى نازا هستم؟!»)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: در مجمع البيان مى‌گويد: كلمه صرة به معناى فرياد شديد است، و از صرير دروازه گرفته شده، كه هنگام باز و بسته شدن صدا مى‌كند، و اين كلمه در مورد جماعت هم به همين شكل استعمال مى‌شود. و كلمه صک زدن با اعتماد شديد است‌. (دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان: )

۱.۳ - آیه ۱۹ سوره قمر

(إِنَّا أَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ رِيحًا صَرْصَرًا فِي يَوْمِ نَحْسٍ مُّسْتَمِرٍّ) (ما تندباد وحشتناک و سردى را در روزى شوم مستمر بر آنان فرستاديم.)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه صرصر - به طورى كه در مجمع البيان آمده‌ به معناى باد سخت و تند است. (دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان: )

۱.۴ - آیه ۶ سوره حاقه

(وَ أَمَّا عَادٌ فَأُهْلِكُوا بِرِيحٍ صَرْصَرٍ عَاتِيَةٍ) (و قوم عاد با تندبادى طغيان‌گر و سرد و پرصدا به هلاكت رسيدند.)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه صرصر به معناى بادى سخت سرد و بسيار تند است، و كلمه عاتية از مصدر عتو به معناى طغيان و سرپيچى از اطاعت و ناسازگارى است. (دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان: )


۱. فصلت/سوره۴۱، آیه۱۶.    
۲. ذاریات/سوره۵۱، آیه۲۹.    
۳. اقمر/سوره۵۴، آیه۱۹.    
۴. حاقه/سوره۶۹، آیه۶.    
۵. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۲۰، ص۲۵۶.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۲۲، ص۳۵۸.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۲۳، ص۴۸.    
۸. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۲۴، ص۴۴۳.    
۹. فصلت/سوره۴۱، آیه۱۶.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۴۷۸.    
۱۱. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۷، ص۵۷۱.    
۱۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۷، ص۳۷۶.    
۱۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۲، ص۳۲.    
۱۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۱۱.    
۱۵. ذاریات/سوره۵۱، آیه۲۹.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۵۲۱.    
۱۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۸، ص۵۶۸.    
۱۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۸، ص۳۷۸.    
۱۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۳، ص۳۱۴.    
۲۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۲۳۸.    
۲۱. قمر/سوره۵۴، آیه۱۹.    
۲۲. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۵۲۹.    
۲۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۹، ص۱۱۴.    
۲۴. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۹، ص۷۰.    
۲۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۴، ص۲۹.    
۲۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۲۸۷.    
۲۷. حاقه/سوره۶۹، آیه۶.    
۲۸. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۵۶۶.    
۲۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۹، ص۶۵۵.    
۳۰. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۹، ص۳۹۳.    
۳۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۵، ص۲۵۹.    
۳۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۵۱۶.    



شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه‌، برگرفته از مقاله «صَرْصَرْ»، ص ۳۳۲.    






جعبه ابزار