• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

عبدالرحمان بن عبدالرحمان برقوقی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


برقوقی، عبدالرحمان بن عبدالرحمان بن سیّداحمد، ادیب، مورخ و روزنامه نگار مصری سده سیزدهم بود.



برقوقی، عبدالرحمان بن عبدالرحمان بن سیّداحمد، ادیب، مورّخ و روزنامه نگار مصری سده سیزدهم.
در ۱۲۹۳ در مرکز شهر دَسُوق، از نواحی غربی مصر، به دنیا آمد و در ازهر نزد شیخ مَرْصَفی تعلیم یافت
[۱] عمررضا کحاله، معجم المؤلفین، ج۵، ص۱۴۳، دمشق ۱۹۵۷ـ۱۹۶۱، چاپ افست بیروت.
واز درسهای شیخ محمد عبده نیز بهره گرفت
[۲] خیرالدین زرکلی، الاعلام، ج۳، ص۳۰۹، بیروت ۱۹۸۶.
(در ۱۳۲۷ ماهنامه البیان را منتشر ساخت و ثروت خویش را مصروف انتشار آن کرد). ادیبان بزرگ مصر همچون عقاد، مازنی، شکری، سباعی و دیگران نظریات خود را در آن مجلّه مطرح می‌کردند.
وی فردی خوش صحبت و خوش مشرب بود و عنایتی تمام به حُسن عبارت و رسایی اسلوب نگارش داشت.
[۳] خیرالدین زرکلی، الاعلام، ج۳، ص۳۰۹، بیروت ۱۹۸۶.
برقوقی در جمادی الا´خرة ۱۳۶۳/۱۳۲۲ ش درگذشت.
[۴] عمررضا کحاله، معجم المؤلفین، ج۵، ص۱۴۳، دمشق ۱۹۵۷ـ۱۹۶۱، چاپ افست بیروت.


۱.۱ - آثار برقوقی


شرح دیوان المتنبّی مشهورترین اثر اوست. برقوقی که از بیانات و آثار شارحان پیشین متنبی سود جسته است
[۵] عبدالرحمان برقوقی، شرح دیوان المتنبّی،، ج ۱، ص ۸۱ـ۱۲۶، بیروت ۱۴۰۷/۱۹۸۶.
، علاوه بر شرح کامل ابیات متنبّی و معانی واژگان آن، زمینه‌ها و اسباب سرودن اشعار را نیز ذکر کرده و به تأثیرپذیری متنبّی از شاعران پیش از خود و نیز تأثیرپذیری دیگر شاعران از متنبّی، با ذکر شواهد، پرداخته است که در مجموع، شرح وی را جامعیّت بخشیده است. این شرح بارها به چاپ رسیده است؛ شرح دیوان حسان بن ثابت اثر دیگر برقوقی است. او در مقدمه این شرح، بمناسبت، از ویژگیهای شعر جاهلی و شعرای مُخَضْرم
[۶] عبدالرحمان برقوقی، شرح دیوان حسّان بن ثابت الانصاری، ص ۷ـ۱۴، بیروت ۱۴۱۰/ ۱۹۹۰.
، شاعرانی که در نعت رسول اکرم شعر سروده‌اند
[۷] عبدالرحمان برقوقی، شرح دیوان حسّان بن ثابت الانصاری،ص۳۹ـ۴۴، بیروت ۱۴۱۰/ ۱۹۹۰.
؛ و نیز شعر از دیدگاه پیامبراسلام صلّی اللّه علیه وآله وسلّم بحث کرده است
[۸] عبدالرحمان برقوقی، شرح دیوان حسّان بن ثابت الانصاری،ص ۴۵ـ۵۰، بیروت ۱۴۱۰/ ۱۹۹۰.
در این شرح نیز مانند شرح دیوان متنبّی به زمینه های تاریخی اشعار توجه شده است.
آثار دیگر برقوقی عبارت‌اند از: حضارة العرب فی الاندلس؛ دولة النساء، مجموعه ای فرهنگی، اجتماعی و لغوی درباره زن؛ دیوان الادب مشتمل بر بدیعترین نوشته‌ها از ادیبان غرب و عرب؛ الفردوس یا سیاحة فی الا´خره
[۹] عمررضا کحاله، معجم المؤلفین، ج۵، ص۱۴۳، دمشق ۱۹۵۷ـ۱۹۶۱، چاپ افست بیروت.
الذخائر و العبقریات، مجموعه ای برگرفته از آثار خوب ادیبان عرب در دو جزء؛ شرح تلخیص المفتاح (متن از خطیب قزوینی)؛ الذاکرة والنسیان.
[۱۰] خیرالدین زرکلی، الاعلام، ج۳، ص۳۰۹، بیروت ۱۹۸۶.



(۱) عبدالرحمان برقوقی، شرح دیوان المتنبّی، بیروت ۱۴۰۷/۱۹۸۶.
(۲) عبدالرحمان برقوقی، شرح دیوان حسّان بن ثابت الانصاری، بیروت ۱۴۱۰/ ۱۹۹۰.
(۳) خیرالدین زرکلی، الاعلام، بیروت ۱۹۸۶.
(۴) عمررضا کحاله، معجم المؤلفین، دمشق ۱۹۵۷ـ۱۹۶۱، چاپ افست بیروت.

 
۱. ↑ عمررضا کحاله، معجم المؤلفین، ج۵، ص۱۴۳، دمشق ۱۹۵۷ـ۱۹۶۱، چاپ افست بیروت.
۲. ↑ خیرالدین زرکلی، الاعلام، ج۳، ص۳۰۹، بیروت ۱۹۸۶.
۳. ↑ خیرالدین زرکلی، الاعلام، ج۳، ص۳۰۹، بیروت ۱۹۸۶.
۴. ↑ عمررضا کحاله، معجم المؤلفین، ج۵، ص۱۴۳، دمشق ۱۹۵۷ـ۱۹۶۱، چاپ افست بیروت.
۵. ↑ عبدالرحمان برقوقی، شرح دیوان المتنبّی،، ج ۱، ص ۸۱ـ۱۲۶، بیروت ۱۴۰۷/۱۹۸۶.
۶. ↑ عبدالرحمان برقوقی، شرح دیوان حسّان بن ثابت الانصاری، ص ۷ـ۱۴، بیروت ۱۴۱۰/ ۱۹۹۰.
۷. ↑ عبدالرحمان برقوقی، شرح دیوان حسّان بن ثابت الانصاری،ص۳۹ـ۴۴، بیروت ۱۴۱۰/ ۱۹۹۰.
۸. ↑ عبدالرحمان برقوقی، شرح دیوان حسّان بن ثابت الانصاری،ص ۴۵ـ۵۰، بیروت ۱۴۱۰/ ۱۹۹۰.
۹. ↑ عمررضا کحاله، معجم المؤلفین، ج۵، ص۱۴۳، دمشق ۱۹۵۷ـ۱۹۶۱، چاپ افست بیروت.
۱۰. ↑ خیرالدین زرکلی، الاعلام، ج۳، ص۳۰۹، بیروت ۱۹۸۶.



دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «برقوقی»، شماره ۱۰۰۲.    



جعبه ابزار