عبدالرحمان بن عبدالرحمان برقوقی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
برقوقی، عبدالرحمان بن عبدالرحمان بن سیّداحمد،
ادیب،
مورخ و
روزنامه نگار مصری سده سیزدهم بود.
برقوقی، عبدالرحمان بن عبدالرحمان بن سیّداحمد،
ادیب، مورّخ و روزنامه نگار
مصری سده سیزدهم.
در ۱۲۹۳ در مرکز شهر دَسُوق، از نواحی غربی
مصر، به
دنیا آمد و در ازهر نزد شیخ مَرْصَفی تعلیم یافت
واز درسهای
شیخ محمد عبده نیز بهره گرفت
(در ۱۳۲۷ ماهنامه البیان را منتشر ساخت و ثروت خویش را مصروف انتشار آن کرد). ادیبان بزرگ مصر همچون
عقاد،
مازنی،
شکری،
سباعی و دیگران نظریات خود را در آن مجلّه مطرح میکردند.
وی فردی خوش صحبت و خوش مشرب بود و عنایتی تمام به حُسن عبارت و رسایی اسلوب نگارش داشت.
برقوقی در جمادی الا´خرة ۱۳۶۳/۱۳۲۲ ش درگذشت.
شرح دیوان المتنبّی مشهورترین اثر اوست. برقوقی که از بیانات و آثار شارحان پیشین
متنبی سود جسته است
، علاوه بر شرح کامل ابیات متنبّی و معانی واژگان آن، زمینهها و اسباب سرودن اشعار را نیز ذکر کرده و به تأثیرپذیری متنبّی از شاعران پیش از خود و نیز تأثیرپذیری دیگر شاعران از متنبّی، با ذکر شواهد، پرداخته است که در مجموع، شرح وی را جامعیّت بخشیده است. این شرح بارها به چاپ رسیده است؛
شرح دیوان حسان بن ثابت اثر دیگر برقوقی است. او در مقدمه این شرح، بمناسبت، از ویژگیهای شعر جاهلی و شعرای
مُخَضْرم ، شاعرانی که در
نعت رسول اکرم شعر سرودهاند
؛ و نیز شعر از دیدگاه
پیامبراسلام صلّی اللّه علیه وآله وسلّم بحث کرده است
در این شرح نیز مانند شرح دیوان متنبّی به زمینه های تاریخی اشعار توجه شده است.
آثار دیگر برقوقی عبارتاند از: حضارة العرب فی الاندلس؛ دولة النساء، مجموعه ای فرهنگی، اجتماعی و لغوی درباره زن؛ دیوان الادب مشتمل بر بدیعترین نوشتهها از ادیبان غرب و عرب؛ الفردوس یا سیاحة فی الا´خره
الذخائر و العبقریات، مجموعه ای برگرفته از آثار خوب ادیبان عرب در دو جزء؛ شرح تلخیص المفتاح (متن از خطیب قزوینی)؛ الذاکرة والنسیان.
(۱) عبدالرحمان برقوقی، شرح دیوان المتنبّی، بیروت ۱۴۰۷/۱۹۸۶.
(۲) عبدالرحمان برقوقی، شرح دیوان حسّان بن ثابت الانصاری، بیروت ۱۴۱۰/ ۱۹۹۰.
(۳) خیرالدین زرکلی، الاعلام، بیروت ۱۹۸۶.
(۴) عمررضا کحاله، معجم المؤلفین، دمشق ۱۹۵۷ـ۱۹۶۱، چاپ افست بیروت.
دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «برقوقی»، شماره ۱۰۰۲.