• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

عمر بن محمد بزری

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


بَزْری، عمربن محمد، فقیه، مفتی و مدرس شافعی قرن پنجم و ششم است.



در ۴۷۱، در جزیره ابن عمر (نزدیک موصل کنونی در عراق) متولد شد، و به همین دلیل، جَزَری نیز خوانده شده است (او را ابن بزری نیز خوانده اند).
از دوران کودکی، در زادگاهش نزد استادانی چون ابوالغنایم محمدبن فرج فارقی درس خواند،
[۱] ابن خلکان، وفیات الاعیان، ج۳، ص۴۴۴، چاپ احسان عباس، ج ۳، بیروت (تاریخ مقدمه ۱۹۷۰).
سپس به بغداد رفت و توانست درس ابوحامد غزّالی را در مدرسه نظامیه، یعنی پیش از ۴۸۸، درک کند.
استادان دیگر او در این مدرسه ابوبکر شاشی، علی بن محمد طبری مشهور به کیاهراسی و ا حمد غزالی بودند.
[۲] ابن خلکان، وفیات الاعیان، ج۳، ص۴، چاپ احسان عباس، ج ۳، بیروت (تاریخ مقدمه ۱۹۷۰).
[۳] عبدالوهاب بن علی سبکی، طبقات الشّافعیّة الکبری، ج۷، ص۲۵۱ـ۲۵۲، چاپ محمود محمد طناحی و عبدالفتاح محمد حلو، قاهره ۱۳۸۳ـ۱۳۹۶/ ۱۹۶۴ـ۱۹۷۶.
[۴] ابن قاضی شهبه، طبقات الشافعیّة، ج۱، ص۳۲۰، چاپ حافظ عبدالعلیم خان، بیروت ۱۴۰۷/۱۹۸۷.
[۵] محمدبن احمد ذهبی، سیر اعلام النبلاء، ج۲۰، ص۳۵۲، ج ۲۰، چاپ شعیب ارنؤوط و محمد نعیم عرقسوسی، بیروت ۱۴۰۶/۱۹۸۶.
[۶] ابن عماد، شذرات الذّهب فی اخبار من ذهب، ج۴، ص۱۸۹، بیروت ۱۳۹۹/۱۹۷۹.
[۷] عبدالرحیم بن حسن اسنوی، طبقات الشافعیّة، ج۱، ص۱۲۵، چاپ کمال یوسف حوت، بیروت ۱۴۰۷/۱۹۸۷.

بزری پس از تکمیل تحصیلات به زادگاهش بازگشت و در آن‌جا به تدریس و فتوا پرداخت و کسان بسیاری از وی درس آموختند.
[۸] ابن خلکان، وفیات الاعیان، ج۳، ص۴۴۴ـ۴۴۵، چاپ احسان عباس، ج ۳، بیروت (تاریخ مقدمه ۱۹۷۰).
[۹] عبدالرحیم بن حسن اسنوی، طبقات الشافعیّة، ج۱، ص۱۲۵، چاپ کمال یوسف حوت، بیروت ۱۴۰۷/۱۹۸۷.

بزری حافظه نیرومند و دانش گسترده ای داشت و از این حیث، در میان علمای شافعی کم نظیر بود و، بدون مراجعه به کتاب ، به پرسشهای مختلف پاسخ می‌داد.
[۱۰] عبدالرحیم بن حسن اسنوی، طبقات الشافعیّة، ج۱، ص۱۲۵، چاپ کمال یوسف حوت، بیروت ۱۴۰۷/۱۹۸۷.
[۱۱] ابن خلکان، وفیات الاعیان، ج۳، ص۴۴۵، چاپ احسان عباس، ج ۳، بیروت (تاریخ مقدمه ۱۹۷۰).
[۱۲] محمدبن احمد ذهبی، سیر اعلام النبلاء، ج۲۰، ص۳۵۲، ج ۲۰، چاپ شعیب ارنؤوط و محمد نعیم عرقسوسی، بیروت ۱۴۰۶/۱۹۸۶.

علمای شافعی از عراق و خراسان و جاهای دیگر درباره مشکلات فقهی خود از او استفتا می‌کردند و جواب می‌گرفتند.
[۱۳] ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۹، ص۴۸۰، بیروت ۱۴۰۷/۱۹۸۷.



او در ۵۶۰ درگذشت.
[۱۴] ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۹، ص۴۸۰، بیروت ۱۴۰۷/۱۹۸۷.
[۱۵] یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۲، ص۷۹، چاپ فردیناند ووستنفلد، لایپزیگ ۱۸۶۶ـ۱۸۷۳، چاپ افست تهران ۱۹۶۵.



بزری گذشته از تدریس و فتوا ، تألیفاتی نیز داشته است؛ از جمله کتاب الاسامی والعلل من کتاب المهذّب که شرح عبارات دشوار و مشکلات کتاب المهذّب ابواسحاق شیرازی و نامهای مذکور در آن است
[۱۶] ابن خلکان، وفیات الاعیان، ج۳، ص۴۴۵، چاپ احسان عباس، ج ۳، بیروت (تاریخ مقدمه ۱۹۷۰).
[۱۷] ج ۲، ستون ۱۹۱۳، مصطفی بن عبدالله حاجی خلیفه، کشف الظنون، بیروت ۱۴۱۰/۱۹۹۰.
[۱۸] ج ۱، ستون ۷۸۴، اسماعیل بغدادی، هدیة العارفین، ج ۱، در حاجی خلیفه، کشف الظنون، ج ۵، بیروت ۱۴۱۰/۱۹۹۰.
[۱۹] خیرالدین زرکلی، الاعلام، ج۵، ص۶۰، بیروت ۱۹۸۶.
و دیگری مجموعه ای که شامل فتاوای خود اوست.
[۲۰] عبدالوهاب بن علی سبکی، طبقات الشّافعیّة الکبری، ج۷، ص۲۵۲، چاپ محمود محمد طناحی و عبدالفتاح محمد حلو، قاهره ۱۳۸۳ـ۱۳۹۶/ ۱۹۶۴ـ۱۹۷۶.
[۲۱] ج ۱، ستون ۷۸۴، اسماعیل بغدادی، هدیة العارفین، ج ۱، در حاجی خلیفه، کشف الظنون، ج ۵، بیروت ۱۴۱۰/۱۹۹۰.



(۱) ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، بیروت ۱۴۰۷/۱۹۸۷.
(۲) ابن خلکان، وفیات الاعیان، چاپ احسان عباس، ج ۳، بیروت (تاریخ مقدمه ۱۹۷۰).
(۳) ابن عماد، شذرات الذّهب فی اخبار من ذهب، بیروت ۱۳۹۹/۱۹۷۹.
(۴) ابن قاضی شهبه، طبقات الشافعیّة، چاپ حافظ عبدالعلیم خان، بیروت ۱۴۰۷/۱۹۸۷.
(۵) عبدالرحیم بن حسن اسنوی، طبقات الشافعیّة، چاپ کمال یوسف حوت، بیروت ۱۴۰۷/۱۹۸۷.
(۶) اسماعیل بغدادی، هدیة العارفین، ج ۱، در حاجی خلیفه، کشف الظنون، ج ۵، بیروت ۱۴۱۰/۱۹۹۰.
(۷) مصطفی بن عبدالله حاجی خلیفه، کشف الظنون، بیروت ۱۴۱۰/۱۹۹۰.
(۸) محمدبن احمد ذهبی، سیر اعلام النبلاء، ج ۲۰، چاپ شعیب ارنؤوط و محمد نعیم عرقسوسی، بیروت ۱۴۰۶/۱۹۸۶.
(۹) خیرالدین زرکلی، الاعلام، بیروت ۱۹۸۶.
(۱۰) عبدالوهاب بن علی سبکی، طبقات الشّافعیّة الکبری، چاپ محمود محمد طناحی و عبدالفتاح محمد حلو، قاهره ۱۳۸۳ـ۱۳۹۶/ ۱۹۶۴ـ۱۹۷۶.
(۱۱) یاقوت حموی، معجم البلدان، چاپ فردیناند ووستنفلد، لایپزیگ ۱۸۶۶ـ۱۸۷۳، چاپ افست تهران ۱۹۶۵؛

 
۱. ↑ ابن خلکان، وفیات الاعیان، ج۳، ص۴۴۴، چاپ احسان عباس، ج ۳، بیروت (تاریخ مقدمه ۱۹۷۰).
۲. ↑ ابن خلکان، وفیات الاعیان، ج۳، ص۴، چاپ احسان عباس، ج ۳، بیروت (تاریخ مقدمه ۱۹۷۰).
۳. ↑ عبدالوهاب بن علی سبکی، طبقات الشّافعیّة الکبری، ج۷، ص۲۵۱ـ۲۵۲، چاپ محمود محمد طناحی و عبدالفتاح محمد حلو، قاهره ۱۳۸۳ـ۱۳۹۶/ ۱۹۶۴ـ۱۹۷۶.
۴. ↑ ابن قاضی شهبه، طبقات الشافعیّة، ج۱، ص۳۲۰، چاپ حافظ عبدالعلیم خان، بیروت ۱۴۰۷/۱۹۸۷.
۵. ↑ محمدبن احمد ذهبی، سیر اعلام النبلاء، ج۲۰، ص۳۵۲، ج ۲۰، چاپ شعیب ارنؤوط و محمد نعیم عرقسوسی، بیروت ۱۴۰۶/۱۹۸۶.
۶. ↑ ابن عماد، شذرات الذّهب فی اخبار من ذهب، ج۴، ص۱۸۹، بیروت ۱۳۹۹/۱۹۷۹.
۷. ↑ عبدالرحیم بن حسن اسنوی، طبقات الشافعیّة، ج۱، ص۱۲۵، چاپ کمال یوسف حوت، بیروت ۱۴۰۷/۱۹۸۷.
۸. ↑ ابن خلکان، وفیات الاعیان، ج۳، ص۴۴۴ـ۴۴۵، چاپ احسان عباس، ج ۳، بیروت (تاریخ مقدمه ۱۹۷۰).
۹. ↑ عبدالرحیم بن حسن اسنوی، طبقات الشافعیّة، ج۱، ص۱۲۵، چاپ کمال یوسف حوت، بیروت ۱۴۰۷/۱۹۸۷.
۱۰. ↑ عبدالرحیم بن حسن اسنوی، طبقات الشافعیّة، ج۱، ص۱۲۵، چاپ کمال یوسف حوت، بیروت ۱۴۰۷/۱۹۸۷.
۱۱. ↑ ابن خلکان، وفیات الاعیان، ج۳، ص۴۴۵، چاپ احسان عباس، ج ۳، بیروت (تاریخ مقدمه ۱۹۷۰).
۱۲. ↑ محمدبن احمد ذهبی، سیر اعلام النبلاء، ج۲۰، ص۳۵۲، ج ۲۰، چاپ شعیب ارنؤوط و محمد نعیم عرقسوسی، بیروت ۱۴۰۶/۱۹۸۶.
۱۳. ↑ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۹، ص۴۸۰، بیروت ۱۴۰۷/۱۹۸۷.
۱۴. ↑ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۹، ص۴۸۰، بیروت ۱۴۰۷/۱۹۸۷.
۱۵. ↑ یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۲، ص۷۹، چاپ فردیناند ووستنفلد، لایپزیگ ۱۸۶۶ـ۱۸۷۳، چاپ افست تهران ۱۹۶۵.
۱۶. ↑ ابن خلکان، وفیات الاعیان، ج۳، ص۴۴۵، چاپ احسان عباس، ج ۳، بیروت (تاریخ مقدمه ۱۹۷۰).
۱۷. ↑ ج ۲، ستون ۱۹۱۳، مصطفی بن عبدالله حاجی خلیفه، کشف الظنون، بیروت ۱۴۱۰/۱۹۹۰.
۱۸. ↑ ج ۱، ستون ۷۸۴، اسماعیل بغدادی، هدیة العارفین، ج ۱، در حاجی خلیفه، کشف الظنون، ج ۵، بیروت ۱۴۱۰/۱۹۹۰.
۱۹. ↑ خیرالدین زرکلی، الاعلام، ج۵، ص۶۰، بیروت ۱۹۸۶.
۲۰. ↑ عبدالوهاب بن علی سبکی، طبقات الشّافعیّة الکبری، ج۷، ص۲۵۲، چاپ محمود محمد طناحی و عبدالفتاح محمد حلو، قاهره ۱۳۸۳ـ۱۳۹۶/ ۱۹۶۴ـ۱۹۷۶.
۲۱. ↑ ج ۱، ستون ۷۸۴، اسماعیل بغدادی، هدیة العارفین، ج ۱، در حاجی خلیفه، کشف الظنون، ج ۵، بیروت ۱۴۱۰/۱۹۹۰.



دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «»، شماره۱۲۸۴.    



جعبه ابزار