عمل به علم
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
عمل به علم
۱. رابطه دانش و عمل
العمل مقرون بالعمل؛ فمن علم عمل؛ و العلم یهتف بالعمل؛ فان اجابه و الا ارتحل عنه.
عمل به علم
۱. رابطه دانش و عمل
العمل مقرون بالعمل؛ فمن علم عمل؛ و العلم يهتف بالعمل؛ فان اجابه و الا ارتحل عنه .(حكمت ۳۳۶)
دانش در كنار عمل است، پس هر كس بداند عمل كند و علم فرياد به عمل بر مي آورد، پس اگر اجابت كرد (علم) بماند وگرنه كوچ كند و برود.
۲. پست ترين و والاترين دانش
اوضع العلم ما وقف علي اللسان، و ارفعه ما ظهر في الجوارح و الاركان .(حكمت ۹۲)
پست ترين دانش، آن است كه تنها بر سر زبان است و والاترين دانش آن است كه در اعضاي بدن دانشمند آشكار گردد.
۳. عمل نيك و بد
اعلم ان للل نياتا، و كل نبات لا غني به عن الما، و المياه مختلفه ؛ فما طاب سقيه، طاب غرسه و حلت ثمرته، و ما خبث سقيه، خبث غرسه و امرت ثمرته .(خطبه ۱۵۴)
بدان هر عملي نبات و رويشي است و هر نبات و رويشي بي نياز از آب نيست، و آب ها مختلف اند، آنچه آبياري اش خوب باشد، درختش نيكو و ميوه اش شيرين است و آنچه آبياري اش بد و ناپاك باشد، درختش پليد و ميوه اش تلخ خواهد بود.
۴. عمل براي روز حساب
اعملوا ليوم تذخر له الذخائر و تبلي فيه السرائر .(خطبه ۱۲۰)
براي آن روزي كه اندوخته ها را پس انداز مي كنند و اسرار فاش مي گردد، عمل كنيد.
۵. پند امام ـ عليه السلام ـ
قال عليه السلام لرجل ساله ان يعظه: لا تكن ممن يرجو الاخره بغير العمل، و يرجي التوبه بطول الامل، يقول في الدنيا يقول الزاهدين، و يعمل فيها بعمل الراغبين .(حكمت ۱۵۰)
امام عليه السلام در جواب كسي كه پندي خواست، فرمود: آن كس مباش كه عمل ناكرده، اميد ثواب آخرت دارد و به آرزوي دراز، توبه را به تاخير اندازد، و مباش مثل آنكه گفتار زاهدان دارد و كردار دنيا پرستان.
۶. تدارك و عمل براي آخرت
فليعمل العامل منكم في ايام مهله قبل ارهاق اجله، و في فراغه قبل اوان شغله، و في متنفسه قبل ان يوخذ بكظمه، وليمهد لنفسه و قدمه، و ليتزود من دار ظعنه لدار اقامته .(خطبه ۸۶)
آنان كه اهل علم اند، پيش از آن كه اجلشان فرا رسد در ايام مهلت بايد به عمل پردازند و در ايام فراغت پيش از آن كه گرفتار شوند تلاش كنند و قبل از آن كه راه گلو بسته شود نفس بكشند! و براي خود و جايي كه مي روند آماده كنند و از اين سرا كه سرانجام بايد كوچ كرد براي منزلگاه ابدي تدارك ببينند.
۷. حركت با علم
العامل بالعلم كالسائر علي الطريق الواضح، فلينظر ناظر. اسائر هو ام راجع .(خطبه ۱۵۴)
آن كه از روي آگاهي و علم عمل مي كند، مانند رهروي است كه در جاده روشن قدم برمي دارد، پس بايد بنگرد كه به پيش مي رود يا به عقب برمي گردد.
۸. جهل، قاتل عالمان !
رب عالم قد قتله جهله و علمه معه لا ينفعه .(حكمت ۱۰۷)
بسا عالمي كه جهلش او را كشت و با اين كه علمش با او بود، ولي سودي به حالش نكرد.
۹. عمل به مقررات پيمان ها
اعتصموا بالذمم في اوتادها. (حكمت ۱۵۵)
پيمان ها را با عمل به مقرراتش، محكم نگه داريد.
۱۰. عمل با يقين
لا تجعلوا علمكم جهلا، و يقينكم شكا، اذا علمتم فاعملوا، و اذا تيقنتم فاقدموا .(حكمت ۲۷۴)
دانش خود را ناداني و يقينتان را شك قرار ندهيد، هرگاه دانستيد به دنبال عمل باشيد و چون يقين پيدا كرديد، اقدام نماييد.
۱۱. عالم بي عمل به چه ماند؟
الداعي بلا عمل، كالرامي بلا وتر. (حكمت ۳۳۷)
خواننده بي كردار، چون تيرانداز بي زه است.
۱۲. فاصله بين دو كردار
شتان ما بين عملين! عمل تذهب لذته و تبقي تبعته، و عمل تذهب موونته و يبقي اجره .(حكمت ۱۲۱)
چه بسيار دور است فاصله ميان دو كردار: كرداري كه لذتش مي رود و گناهش مي ماند و كرداري كه رنجش مي گذرد و پاداشش مي ماند.
۱۳. كوتاهي در كردار
من قصر في العمل، ابتلي بالهم. (حكمت ۱۲۷)
كسي كه در كردار خود كوتاهي كند، گرفتار غم و اندوه شود.
۱۴. سفارش علي ـ عليه السلام ـ به حارث
الي حارث الهمداني و احذر كل عمل يرضاه صاحبه لنفسه و يكره لعامه المسلمين. و احذر كل عمل يعمل به في السر، و يستحي منه في العلانيه، و احذر كل عمل اذا سئل عنه صاحبه انكره او اعتذر منه .(نامه ۶۹)
اي حارث همداني از هر عملي كه تو را خشنود و مسلمانان را ناپسند مي آيد برحذر باش، از كاري كه در پنهاني انجام مي شود و در آشكار از آن شرم داري پرهيز كن، از هر كاري كه اگر از انجام دهنده اش پرسش شود آن را انكار مي كند يا پوزش مي طلبد اجتناب بنما.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «عمل به علم».
