عن (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
عَنْ (به فتح عین و سکون نون) یکی از مفردات به کار رفته در
قرآن کریم و
حرف جر است و اهل لغت براى آن ۹ معنى نقل كرده‌اند، از آن جمله به معنای تجاوز و تعليل و بدل است.
عَنْ:
حرف جرّ است.
اهل لغت براى آن ۹ معنى نقل كرده‌اند:
مشهورترين آنها تجاوز است مثل: «سافَرْتُ عَنِ الْبَلَدِ» و «رَمَيْتُ عَنِ الْقَوْسِ» كه دلالت بگذشتن
سفر از بلد و تير از كمان را دارد.
از جمله بمعنى علّت آيد در
آیه:
(وَ ما كانَ اسْتِغْفارُ إِبْراهِيمَ لِأَبِيهِ إِلَّا عَنْ مَوْعِدَةٍ وَعَدَها إِيَّاهُ).
قاموس و
اقرب الموارد تصريح كرده‌اند كه «عَن» بمعنى تعليل است.
در آيه
(إِنِّي أَحْبَبْتُ حُبَّ الْخَيْرِ عَنْ ذِكْرِ رَبِّي حَتَّى تَوارَتْ بِالْحِجابِ)،
كه در «
حبب» گذشت احتمال داده‌ايم كه «عن» براى تعليل باشد.
از جمله بمعنى بدل آيد در آيه:
(وَ اتَّقُوا يَوْماً لا تَجْزِي نَفْسٌ عَنْ نَفْسٍ شَيْئاً) گفته‌اند «عن» بمعنى
بدل و عوض است ولى ظاهرا بمعنى تجاوز و «تَجْزى» بمعنى كفايت است بقيه معانى در كتب لغت ديده شود.
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله "عن"، ج۵، ص۵۴.
