• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

فرانتس گوستاو تشنر

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



تشنر، فرانتس گوستاو، مستشرق آلمانی و محقق در تاریخ اسلام و فرهنگ و ادبیات ایرانی و عثمانی است.




تشنر در هشتم سپتامبر ۱۸۸۸/ یکم محرّم ۱۳۰۶ در بات رایشنهال آلمان به دنیا آمد.



در برلین تحصیلات مقدماتی و متوسطه را به پایان رسانید.
از ۱۹۰۹/ ۱۳۲۷ در دانشگاههای بُن، برلین، مونیخ، ارلانگن و کیل تحصیل کرد و در ۱۹۱۲/ ۱۳۳۰ دکتری فلسفه گرفت.
[۱] نصراللّه نیک بین، فرهنگ جامع خاورشناسان مشهور و مسافران به مشرق زمین، ج۱، ص۳۲۰، تهران ۱۳۷۹ ش.
[۲] غلامحسین یوسفی، «فرانتس تشنر»، ج۱، ص۶۵ـ۶۶، راهنمای کتاب، سال ۸ (زمستان ۱۳۴۴).
تشنر در پاریس و لندن به مطالعات خود ادامه داد.



در ژوئیه ۱۹۱۵/ رمضان ۱۳۳۳ در جنگ جهانی اول شرکت کرد و در ۱۹۱۸ و ۱۹۱۹/ ۱۳۳۶ و ۱۳۳۷ در مصر اسیر جنگی بود.
[۳] نصراللّه نیک بین، فرهنگ جامع خاورشناسان مشهور و مسافران به مشرق زمین، ج۱، ص۳۲۰، تهران ۱۳۷۹ ش.
[۴] غلامحسین یوسفی، «فرانتس تشنر»، ج۱، ص۶۵ـ۶۶، راهنمای کتاب، سال ۸ (زمستان ۱۳۴۴).




در ۱۹۲۲/ ۱۳۰۱ ش دانشیار دانشگاه مونستر شد، از ۱۹۲۹/ ۱۳۰۸ ش استاد بدون کرسی آن‌جا بود و در ۱۹۳۵/ ۱۳۱۴ ش صاحب کرسی شد.
وی تا ۱۹۵۶/ ۱۳۳۵ ش در دانشگاه مونستر به تدریس تاریخ اسلام و زبان و ادبیات فارسی و عربی و ترکی پرداخت و در همین سال بازنشسته شد.
[۵] نصراللّه نیک بین، فرهنگ جامع خاورشناسان مشهور و مسافران به مشرق زمین، ج۱، ص۳۲۰، تهران ۱۳۷۹ ش.
[۶] غلامحسین یوسفی، «فرانتس تشنر»، ج۱، ص۶۵ـ۶۶، راهنمای کتاب، سال ۸ (زمستان ۱۳۴۴).




تشنر در یازدهم نوامبر ۱۹۶۷/ بیستم آبان ۱۳۴۶ درگذشت.



فهرست آثار تشنر که در مجله اسلام چاپ شده، دربردارنده ۱۳۸ اثر تا ۱۹۶۲/ ۱۳۴۱ش است.
وی در دانشنامه‌های گوناگون مقاله دارد، از جمله سه مقاله در چاپ اول و ۵۶ مقاله در چاپ جدید.
حوزه پژوهشهای تشنر عبارت است از تاریخ و فرهنگ عثمانی که بخش بزرگی از آثار وی را شامل می‌شود، تاریخ اسلام و نیز تاریخ و فرهنگ ایران.
برخی از آثار وی اینهاست:
«ضحاک در اسطوره و نمادشناسی ایرانی»، «تصاویر لیلی و مجنون در نقاشیهای رضا عباسی»، «نمادشناسی نسخه های خطی مصور فارسی»،
[۷] کتاب سال هنر آسیایی، ج ۲، ش ۱، ۱۹۲۵، ویژه یادنامه ف.زاره، ص ۱۲۸ـ۱۳۵.
«ایران در قرون وسطا»،
[۸] تاریخ جهان، ج ۲، ۱۹۴۰، ص ۵۷۹ ـ۶۲۴.
«ایران در نخستین سده های هجری»،
[۹] کتابچه تاریخ جهان، ج ۱، ۱۹۵۴، ص ۱۰۳۱ـ۱۰۹۴.
«سفری به سوی زردشت و حافظ»،
[۱۰] اخبار وستفال، ۱۹۵۷.
«جشن نوروز پارسی».
وی فتوتنامه هاتفی را در یادنامه گئورگ یاکوب
[۱۱] لایپزیگ ۱۹۳۲، ص ۳۰۴ـ۳۱۶.
به چاپ رسانده است.
همچنین در ۱۹۴۴/ ۱۳۲۳ ش فتوتنامه ناصری را با مقدمه‌ای به آلمانی و بر اساس نسخه‌های کوپرولو/ کوپریلی (ش ۱۵۹۷) و ایاصوفیه (ش ۲۰۴۹) در لایپزیگ منتشر کرده است.
[۱۲] غلامحسین یوسفی، «فرانتس تشنر»، ج۱، ص۶۷ـ ۶۸، راهنمای کتاب، سال ۸ (زمستان ۱۳۴۴).
[۱۳] نصراللّه نیک بین، فرهنگ جامع خاورشناسان مشهور و مسافران به مشرق زمین، ج۱، ص۳۲۱ـ ۳۲۲، تهران ۱۳۷۹ ش.
[۱۴] احمد گلچین معانی، «فتوت نامه ناصری»، ج۱، ص۹۳ـ ۹۵، فرهنگ ایران زمین، سال ۱۱، (۱۳۴۲ ش).

تشنر نزدیک به سی وپنج سال درباره گروه‌های فتوت و فتوتنامه‌های اسلامی تحقیق کرد و مقالات فراوانی نوشت.
شهرت وی بیش‌تر به سبب همین تحقیقات است.



وی در ۱۹۵۶/ ۱۳۳۵ش در ایران دو سخنرانی در این باره ایراد کرد که اولی با عنوان «گروه فتوت کشورهای اسلامی و نوع ظهور گوناگون آن‌ها مخصوصاً در ایران و کشورهای همجوار آن» در نشریه دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران
[۱۵] مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، سال ۴، ش ۲، ص ۷۶ـ۹۴، ۱۳۳۵ ش.
و دومی با عنوان «نفوذ شعر کلاسیک ایران در ادبیات آلمان» در همان نشریه
[۱۶] مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، سال ۴، ش ۳، ص ۱ـ ۱۰، ۱۳۳۶ ش.
به فارسی منتشر شد.
[۱۷] غلامحسین یوسفی، «فرانتس تشنر»، ج۱، ص۶۷، راهنمای کتاب، سال ۸ (زمستان ۱۳۴۴).
[۱۸] نصراللّه نیک بین، فرهنگ جامع خاورشناسان مشهور و مسافران به مشرق زمین، ج۱، ص۳۲۱، تهران ۱۳۷۹ ش.




(۱) فرانتس گوستاو تشنر، «گروه فتوت کشورهای اسلامی و نوع ظهور گوناگون آن‌ها مخصوصاً در ایران و کشورهای همجوار آن»، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، سال ۴، ش ۲ (۱۳۳۵ ش)، ش ۳ (۱۳۳۶ ش).
(۲) احمد گلچین معانی، «فتوت نامه ناصری»، فرهنگ ایران زمین، سال ۱۱، (۱۳۴۲ ش).
(۳) نصراللّه نیک بین، فرهنگ جامع خاورشناسان مشهور و مسافران به مشرق زمین، تهران ۱۳۷۹ ش.
(۴) غلامحسین یوسفی، «فرانتس تشنر»، راهنمای کتاب، سال ۸ (زمستان ۱۳۴۴).


 
۱. نصراللّه نیک بین، فرهنگ جامع خاورشناسان مشهور و مسافران به مشرق زمین، ج۱، ص۳۲۰، تهران ۱۳۷۹ ش.
۲. غلامحسین یوسفی، «فرانتس تشنر»، ج۱، ص۶۵ـ۶۶، راهنمای کتاب، سال ۸ (زمستان ۱۳۴۴).
۳. نصراللّه نیک بین، فرهنگ جامع خاورشناسان مشهور و مسافران به مشرق زمین، ج۱، ص۳۲۰، تهران ۱۳۷۹ ش.
۴. غلامحسین یوسفی، «فرانتس تشنر»، ج۱، ص۶۵ـ۶۶، راهنمای کتاب، سال ۸ (زمستان ۱۳۴۴).
۵. نصراللّه نیک بین، فرهنگ جامع خاورشناسان مشهور و مسافران به مشرق زمین، ج۱، ص۳۲۰، تهران ۱۳۷۹ ش.
۶. غلامحسین یوسفی، «فرانتس تشنر»، ج۱، ص۶۵ـ۶۶، راهنمای کتاب، سال ۸ (زمستان ۱۳۴۴).
۷. کتاب سال هنر آسیایی، ج ۲، ش ۱، ۱۹۲۵، ویژه یادنامه ف.زاره، ص ۱۲۸ـ۱۳۵.
۸. تاریخ جهان، ج ۲، ۱۹۴۰، ص ۵۷۹ ـ۶۲۴.
۹. کتابچه تاریخ جهان، ج ۱، ۱۹۵۴، ص ۱۰۳۱ـ۱۰۹۴.
۱۰. اخبار وستفال، ۱۹۵۷.
۱۱. لایپزیگ ۱۹۳۲، ص ۳۰۴ـ۳۱۶.
۱۲. غلامحسین یوسفی، «فرانتس تشنر»، ج۱، ص۶۷ـ ۶۸، راهنمای کتاب، سال ۸ (زمستان ۱۳۴۴).
۱۳. نصراللّه نیک بین، فرهنگ جامع خاورشناسان مشهور و مسافران به مشرق زمین، ج۱، ص۳۲۱ـ ۳۲۲، تهران ۱۳۷۹ ش.
۱۴. احمد گلچین معانی، «فتوت نامه ناصری»، ج۱، ص۹۳ـ ۹۵، فرهنگ ایران زمین، سال ۱۱، (۱۳۴۲ ش).
۱۵. مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، سال ۴، ش ۲، ص ۷۶ـ۹۴، ۱۳۳۵ ش.
۱۶. مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، سال ۴، ش ۳، ص ۱ـ ۱۰، ۱۳۳۶ ش.
۱۷. غلامحسین یوسفی، «فرانتس تشنر»، ج۱، ص۶۷، راهنمای کتاب، سال ۸ (زمستان ۱۳۴۴).
۱۸. نصراللّه نیک بین، فرهنگ جامع خاورشناسان مشهور و مسافران به مشرق زمین، ج۱، ص۳۲۱، تهران ۱۳۷۹ ش.




دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «تشنر»، شماره۳۵۷۰.    



جعبه ابزار