فرد (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
فَرْد (به فتح فاء و سکون راء) از
واژگان قرآن کریم به معنای تنها است و
فُرادَى (به ضم فاء و فتح دال)
جمع غیر قیاسی آن است.
فَرْد:
تنها است.
راغب گفته: فرد آنست كه ديگرى با آن مخلوط نيست؛ آن از «
وَتْر» اعمّ و از «واحد» اخصّ است.
(رَبِّ لا تَذَرْنِي فَرْداً وَ أَنْتَ خَيْرُ الْوارِثِينَ) «خدايا مرا تنها نگذار تو بهترينِ وارثانى».
(وَ كُلُّهُمْ آتِيهِ يَوْمَ الْقِيامَةِ فَرْداً) (و همگى روز
رستاخیز، تك و تنها نزد او حاضر مى‌شوند).
(وَ لَقَدْ جِئْتُمُونا فُرادى كَما خَلَقْناكُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍ) (همه شما تنها و با دست خالى به سوى ما بازگشت نموديد، همان‌گونه كه اوّلين بار شما را آفريديم).
ظاهرا مقصود از فَرْد و فُرادَى انقطاع از علائق
دنیا و خصوصيات اين جهان است، مثل:
(وَ رَأَوُا الْعَذابَ وَ تَقَطَّعَتْ بِهِمُ الْأَسْبابُ) (و
عذاب الهی را مشاهده مى‌كنند؛ و دستشان از همه جا كوتاه مى‌شود)
و
(وَ تَرَكْتُمْ ما خَوَّلْناكُمْ وَراءَ ظُهُورِكُمْ) (و آنچه را به شما بخشيده بوديم، پشت سرتان رها كرديد).
(أَنْ تَقُومُوا لِلَّهِ مَثْنى وَ فُرادى) فُرادى به معنى تك تك است يعنى: «براى
خدا برخيزيد دودو و تك تك و
فکر كنيد».
ناگفته نماند:
جمع قیاسی فَرْد، اَفْراد است
و فُرادَى مثل سُكارَى
غیر قیاسی است، به قولى: فُرادَى جمع فَرْدان
و فردى است، مثل سُكارَى كه جمع سَكْران و سكرى است.
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله "فرد"، ج۵، ص۱۵۸.
