فرق شیعه
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
فِرَق شیعه(گروه
های شیعه) عنوانی است برای همه گروههایی که به
امامت و
خلافت بلافصل
حضرت علی (علیه السلام) معتقدند.
برای نخستین بار،
پیامبر اسلام (صلی الله و علیه و آله) بود که به آنان که خود را
پیرو علی بن ابی طالب (علیه السلام) میدانستند عنوان «
شیعه» داد. از جمله این افراد،
سلمان،
مقداد،
ابوذر،
عمّار و
ابوایوب بودند.
پیامبر اسلام (صلی الله و علیه و آله) بارها علی را
جانشین بلافصل خود خواند و کسی بدین موضوع به صورت علنی
اعتراض نکرد.
مذهب تشیّع تا زمان پس از
وفات پیامبر (صلی الله و علیه و آله)، به عنوان
فرقهای مستقل مطرح نبود.
چون پیامبر اسلام (صلی الله و علیه و آله) به
دیار باقی رفت، بر سر جانشینی او میان
مسلمانان
اختلاف درگرفت. در این میان،
شیعیان، این
منصب را حقّ حضرت علی (علیه السلام) دانستند و از این زمان بود که تشیّع به عنوان مذهبی رسمی نمودار گشت.
تا هنگام
شهادت امام حسین (علیه السلام) شیعیان یکپارچگی خویش را حفظ کردند و
انشعابی در این مذهب رخ ننمود
از آن پس بر اثر حوادث گوناگون، هر بار
اقلیّتی از شیعیان، از اصول نخستین
تشیّع روی برتافتند و راه خویش را از اکثریّت جدا کردند.
در میان
فرقه
های مختلف شیعه، آن که بیش ترین پیروان را دارد و اصول نخستین تشیّع را حفظ کرده است، «امامیّه» است.
امامیه امروزه پیروان بسیاری در سراسر
دنیا دارد.
از نظر شمار پیروان، پس از امامیّه، به ترتیب،
اسماعیلیّه و
زیدیّه جای دارند؛ امّا بیشتر
فِرَق شیعه از میان رفتهاند و جز نام و یادی در
تاریخ، اثری از آنها بر جای نمانده است.
شمار
فِرَق شیعه را تا صد
فرقه دانستهاند.
امّا مشهورترین آنها عبارتاند از: امامیّه،
کیسانیّه، زیدیّه، اسماعیلیّه،
فطحیّه و
غلات.
برخی
فرقه
های شیعه به سختی
انحراف یافته و از
دین درآمدهاند؛ چنان که
علمای شیعه از آنان با عنوان «
فرقه‌های ضالّه» یاد میکنند. از این
فرقه هایند:
شیخیّه،
بهائیّه و
احمدیّه.
پدید آمدن
فرقه
های مختلف در تشیّع به عللی متعدّد باز میگردد؛ از جمله تحولات اجتماعی، درک ناصحیح مفاهیم دینی و
منافع و
اغراض شخصی.
اختلاف اصلی شیعیان بر سر شمار
امامان و چگونگی
تعیین امام است؛ اما همین اختلاف به تدریج در سه محور توسعه یافته است: ۱.
امامت و جانشینی
رسول خدا (صلی الله و علیه و آله) و چگونگی تعیین، نصب و ویژگی
های شخصی امام؛ ۲. مسائل فکری و اصول عقیدتی؛ ۳. مسائل فرعی فقهی.
کتاب فرهنگ شيعه، تاليف شده توسط جمعى از نويسندگان، ص۳۵۷-۳۵۸.
