معاملات
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«معاملات» عبارت از
احکام شرعی متعلق به امور دنیاست به اعتبار بقای شخص؛ مانند
بیع،
رهن،
اجاره،
نکاح و جز آنها... و بالجمله آنچه مقصود اهم از آن
دنیا باشد، معامله است.
در میان معاملات، اولین و مهمترین قرارداد متداول در روابط اقتصادی، بیع (
خرید و فروش) است که نقش بسیار مهمی در روابط اجتماعی دارد. مسأله خرید و فروش همچون سایر فعالیتها باید در محدوده مقررات
اسلام باشد. از این رو، یادگیری
احکام خرید و فروش، برای
داد و ستد نیاز است.
مردی به
امیرمؤمنان علیه السلام گفت: در پی کسب و کار هستم. فرمود: آیا از احکام دینی خود، اطلاع داری؟ گفت: پس از شروع به کار احکام را فرا خواهم گرفت؛ فرمود:«وَیْحَکَ الْفِقْهُ ثُمَّ الْمَتْجَرُ، فَانَّهُ مَنْ باعَ وَاشْتَری وَ لَمْ یَسْأَلْ عَنْ حَرامٍ وَ لا حَلالٍ ارْتَطَمَ فِی الرِّبا، ثُمَّ ارْتَطَمَ»
وای به حالت! نخست احکام (خرید و فروش) را یاد بگیر، سپس به تجارت بپرداز؛ زیرا اگر کسی خرید و فروش کند واز
حلال و
حرام آن نپرسد، در
ربا خواری فرو رفته، سپس گرفتار میشود.
امام صادق علیه السلام در این زمینه میفرماید:«مَنْ ارادَ التِّجارَةَ فَلْیَتَفَقَّهْ فی دینِهِ لِیَعْلَمَ بِذلِکَ ما یَحِلُّ لَهُ مِمَّا یَحْرُمُ عَلَیْهِ وَ مَنْ لَمْ یَتَفَقَّهْ فی دینِهِ ثُمَّ اتَّجَرَ تَوَرَّطَ الشُّبَهاتِ»
هر که میخواهد
تجارت کند، باید با مسائل دینش آشنا شود، تا حلال و حرام را از هم باز شناسد، و کسی که قبل از فراگیری احکام دینش، تجارت کند، داخل کارهای شبههناک خواهد شد.
امام خمینی (ره) میفرماید: بر هر کس که خودش به تجارت و سایر انواع کسب اشتغال دارد، واجب است احکام و مسائل مربوط به آن را یاد بگیرد، تا صحیح آن را از فاسدش بشناسد و از
ربا سالم بماند، و مقدار لازم آن است که حکم تجارت و معاملهای را که انجام میدهد، در همان موقع انجام دادن- هر چند از روی
تقلید- بداند.
احکام اسلامی، ص۱۵۹-۱۶۰.
