• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

معاملات

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



«معاملات» عبارت از احکام شرعی متعلق به امور دنیاست به اعتبار بقای شخص؛ مانند بیع، رهن، اجاره، نکاح و جز آن‏ها... و بالجمله آنچه مقصود اهم از آن دنیا باشد، معامله است.
[۱] فرهنگ معارف اسلامی، سید جعفر سجّادی، ج۴، ص۲۶۶.





در میان معاملات، اولین و مهم‏ترین قرارداد متداول در روابط اقتصادی، بیع (خرید و فروش) است که نقش بسیار مهمی در روابط اجتماعی دارد. مسأله خرید و فروش همچون سایر فعالیت‏ها باید در محدوده مقررات اسلام باشد. از این رو، یادگیری احکام خرید و فروش، برای داد و ستد نیاز است.



مردی به امیرمؤمنان علیه السلام گفت: در پی کسب و کار هستم. فرمود: آیا از احکام دینی خود، اطلاع داری؟ گفت: پس از شروع به کار احکام را فرا خواهم گرفت؛ فرمود:«وَیْحَکَ الْفِقْهُ ثُمَّ الْمَتْجَرُ، فَانَّهُ مَنْ باعَ وَاشْتَری‏ وَ لَمْ یَسْأَلْ عَنْ حَرامٍ وَ لا حَلالٍ ارْتَطَمَ فِی الرِّبا، ثُمَّ ارْتَطَمَ»
[۲] مستدرک الوسائل(آل البیت)، ج۱۳، ص ۲۴۷،

وای به حالت! نخست احکام (خرید و فروش) را یاد بگیر، سپس به تجارت بپرداز؛ زیرا اگر کسی خرید و فروش کند واز حلال و حرام آن نپرسد، در ربا خواری فرو رفته، سپس گرفتار می‏شود.
امام صادق علیه السلام در این زمینه می‏فرماید:«مَنْ ارادَ التِّجارَةَ فَلْیَتَفَقَّهْ فی‏ دینِهِ لِیَعْلَمَ بِذلِکَ ما یَحِلُّ لَهُ مِمَّا یَحْرُمُ عَلَیْهِ وَ مَنْ لَمْ یَتَفَقَّهْ فی‏ دینِهِ ثُمَّ اتَّجَرَ تَوَرَّطَ الشُّبَهاتِ»
هر که می‏خواهد تجارت کند، باید با مسائل دینش آشنا شود، تا حلال و حرام را از هم باز شناسد، و کسی که قبل از فراگیری احکام دینش، تجارت کند، داخل کارهای شبهه‏ناک خواهد شد.



امام خمینی (ره) می‏فرماید: بر هر کس که خودش به تجارت و سایر انواع کسب اشتغال دارد، واجب است احکام و مسائل مربوط به آن را یاد بگیرد، تا صحیح آن را از فاسدش بشناسد و از ربا سالم بماند، و مقدار لازم آن است که حکم تجارت و معامله‏ای را که انجام می‏دهد، در همان موقع انجام دادن- هر چند از روی تقلید- بداند.





 
۱. فرهنگ معارف اسلامی، سید جعفر سجّادی، ج۴، ص۲۶۶.
۲. مستدرک الوسائل(آل البیت)، ج۱۳، ص ۲۴۷،
۳. وسائل الشیعة ج۱۲، ص۲۸۳.    
۴. تحریر الوسیلة ج۱، ص۵۰۰.    




احکام اسلامی، ص۱۵۹-۱۶۰.



جعبه ابزار