• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

فصم (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف




فَصْم (به فتح فاء و سکون صاد) از واژگان قرآن کریم به معنای شکستن و قطع كردن است. از مشتقات این واژه در آیات قرآن اِنْفِصام‌ (به کسر الف و فاء و سکون نون) به معنای قطع شدن می‌باشد؛ و در نهج البلاغه خطبه ۱۰۷ به‌صورت فعلِ تُفْصَمُ‌ (به ضم تاء و سکون فاء و فتح صاد) به معنای «قطع نمی‌شود» به‌ کار رفته است. كلمه «اِنْفِصام‌» فقط يكبار در قرآن آمده است.



فَصْم: شکستن و قطع كردن است. «فَصَمَ‌ الشّى‌ء: كَسَّرَه من غير بَينونة- فَصَمَ‌ الشّى‌ء: قَطَعَهُ».


اِنْفِصام‌: قطع شدن است.
(فَمَنْ يَكْفُرْ بِالطَّاغُوتِ وَ يُؤْمِنْ بِاللَّهِ فَقَدِ اسْتَمْسَكَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقى‌ لَا انْفِصامَ‌ لَها) «هر كه به طغيانگر کفر ورزيده و به خدا ایمان آورد، به دستگيره‌اى چنگ زده كه قطع شدن ندارد».


در نهج البلاغه خطبه ۱۰۷ در وصف آتش آخرت فرموده: «لَا تُفْصَمُ‌ كُبُولُهَا»، «زنجيرهايش قطع نمی‌شود».


اين كلمه فقط يكبار در قرآن آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۵، ص۱۸۱.    
۲. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۶، ص۱۳۱.    
۳. زجاج، ابواسحاق، إعراب القرآن الکریم وبیانه، ج۵، ص۵۱.    
۴. فیروزآبادی، قاموس المحیط، ج۴، ص۱۵۹.    
۵. بقره/سوره۲، آیه۲۵۶.    
۶. نهج‌البلاغه، ترجمه فیض‌الاسلام، خطبه۱۰۷، ج۲، ص۳۳۵.    
۷. نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، خطبه۱۰۷، ص۱۶۲.    
۸. نهج البلاغه، تصحیح الحسون، خطبه۱۰۷، ص۲۵۰.    
۹. نهج البلاغه، ترجمه مکارم شیرازی، خطبه۱۰۷، ص۲۳۸.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله "فصم"، ج۵، ص۱۸۱-۱۸۲.    






جعبه ابزار