• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

فضاء (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: مفردات نهج البلاغه (جلد ۲)

فَضاء (به فتح فاء) از واژگان نهج البلاغه به معنای ميدان و زمين وسيع است. اين لفظ سه بار در «نهج البلاغه» آمده است.


فَضاء
[۱] قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۸۲۰.    
[۲] النجم طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۱، ص۳۳۱.    
به معنای ميدان، زمين وسيع و مكان وسيع است. و در اصطلاح جغرافيا مكاني كه زمين و جو در آن قرار گرفته‌اند.

امیرالمومنین (علیه‌السلام) درباره بنده دنیا میفرمایند: «فَیُلْقَی بِالْفَضَاءِ مُنْقَطِعاً أَبْهَرَاهُ هَیِّناً عَلَی اللَّهِ فَنَاؤُهُ»
[۳] سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۸۶۶، حکمت۳۵۷.    
[۴] عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج۳، ص۲۴۰، حکمت۳۶۷.    
[۵] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۵۳۹، حکمت۳۶۷.    
«به بیابانى افتاده رگهاى حياتش قطع گردد، نابوديش در پيشگاه خداوند بى اهميّت و افكندنش به قبر بر دوستانش آسان باشد»
[۶] شرح مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۲۷، حکمت۳۶۷.    
[۷] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۱۴.    
«قطع ابهر» كنايه از مرگ است (شرح‌های حکمت:
[۸] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۱۶.    
[۹] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۵، ص۵۸.    
[۱۰] هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۴۵۰.    
[۱۱] ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۹، ص۲۸۵.    
)
«وَ الْفَضَاءِ الْمُنْفَرِجِ»
[۱۲] سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۳۶۱، خطبه۱۶۵.    
[۱۳] عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج۲، ص۸۷، خطبه۱۶۳.    
[۱۴] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۳۶، خطبه۱۶۵.    
«فضاى پهناور»
[۱۵] شرح مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۶۱، خطبه۱۶۵.    
[۱۶] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۵۸.    
(شرح‌های خطبه:
[۱۷] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۶۱.    
[۱۸] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۶، ص۳۵۹.    
[۱۹] هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۵۰.    
[۲۰] ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۲۶۶.    
)
«عَصْفَهَا بِالفَضَاءِ»
[۲۱] سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۲۹، خطبه۱.    
[۲۲] عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج۱، ص۱۱، خطبه۱.    
[۲۳] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۱، خطبه۱.    
«با همان شدّت كه در فضا مى‌وزيد بر امواج آب نيز حمله ور شد»
[۲۴] شرح مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۵، خطبه۱.    
[۲۵] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۲۸۹.    
(شرح‌های خطبه:
[۲۶] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۳۰۳.    
[۲۷] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱، ص۱۳۹.    
[۲۸] هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۳۷۵.    
[۲۹] ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۸۸.    
)

از این ماده سه مورد در «نهج» آمده است.
[۳۰] سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۸۶۶، حکمت۳۵۷.    
[۳۱] سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۳۶۱، خطبه۱۶۵.    


۱. ↑ قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۸۲۰.    
۲. ↑ النجم طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۱، ص۳۳۱.    
۳. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۸۶۶، حکمت۳۵۷.    
۴. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج۳، ص۲۴۰، حکمت۳۶۷.    
۵. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۵۳۹، حکمت۳۶۷.    
۶. ↑ شرح مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۲۷، حکمت۳۶۷.    
۷. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۱۴.    
۸. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۱۶.    
۹. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۵، ص۵۸.    
۱۰. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۴۵۰.    
۱۱. ↑ ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۹، ص۲۸۵.    
۱۲. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۳۶۱، خطبه۱۶۵.    
۱۳. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج۲، ص۸۷، خطبه۱۶۳.    
۱۴. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۳۶، خطبه۱۶۵.    
۱۵. ↑ شرح مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۶۱، خطبه۱۶۵.    
۱۶. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۵۸.    
۱۷. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۶۱.    
۱۸. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۶، ص۳۵۹.    
۱۹. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۵۰.    
۲۰. ↑ ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۲۶۶.    
۲۱. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۲۹، خطبه۱.    
۲۲. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج۱، ص۱۱، خطبه۱.    
۲۳. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۱، خطبه۱.    
۲۴. ↑ شرح مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۵، خطبه۱.    
۲۵. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۲۸۹.    
۲۶. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۳۰۳.    
۲۷. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱، ص۱۳۹.    
۲۸. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۳۷۵.    
۲۹. ↑ ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۸۸.    
۳۰. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۸۶۶، حکمت۳۵۷.    
۳۱. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۳۶۱، خطبه۱۶۵.    


• بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله « فضاء »، ج۲، ص۸۲۰.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان حکمت 357 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 1 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 165 نهج البلاغه
جعبه ابزار