فضو (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
فَضَو (به فتح فاء و ضاد) از
واژگان نهج البلاغه به معنای اتّساع است. از اين ماده و مشتقاتش مواردى در «
نهج البلاغه» آمده است.
فَضَو به معنای اتّساع است. «
فضا المكان: اتّسع»
گويند: «
افضى فلان الى فلان» يعنى شخصى به شخص رسيد.
به معنى رسانيدن نيز آيد «
فضاء» به معنى وسعت است.
امام علی (علیه‌السلام) درباره آموختن از
رسول خدا (صلّی‌الله‌علیه‌وآله) فرموده:
«وَ قَدْ عَهِدَ إِلَیَّ ... وَ مَا أَبْقَی شَیْئاً یَمُرُّ عَلَی رَأْسِی إِلاَّ أَفْرَغَهُ فِی أُذُنَیَّ وَ أَفْضَی بِهِ إِلَیَّ» يعنى «چيزى را از آنچه به سر من خواهد آمد نگذاشت مگر آنكه بر گوشم خواند و به من رسانيد»
(شرح‌های خطبه:
) و قبل از اين سخن فرموده:
«وَ اللَّهِ لَوْ شِئْتُ أَنْ أُخْبِرَ کُلَّ رَجُلٍ مِنْکُمْ بِمَخْرَجِهِ وَ مَوْلِجِهِ وَ جَمِیعِ شَأْنِهِ لَفَعَلْتُ ... أَلاَ وَ إِنِّی مُفْضِیهِ إِلَی الْخَاصَّة مِمَّنْ یُؤْمَنُ ذَلِکَ مِنْهُ» «به
خدا قسم اگر مى‌خواستم به هر يك از شما محل خارج شدن و داخل شدن و همه كارهايش را خبر بدهم، خبر مى‌دادم و من آن چه رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) خبرم داد، به خواصّي كه از
فتنه ايمن هستند خواهم رسانيد.»
(شرح‌های خطبه:
)
درباره رفتن طاووس نر به طرف طاووس ماده فرموده:
«یفُضیِ کَإِفضَاءِ الدِّیَکَة» «مى‌رود به طرف ماده مانند رفتن خروسها»
(شرح‌های خطبه:
)
از این ماده چند مورد در «نهج» آمده است.
•
بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله « فضوّ »، ج۲، ص۸۲۰.
