فوت (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
فَوْت (به فتح فاء و سکون واو) از
واژگان نهج البلاغه به معنای از دست رفتن است.
موارد زيادى از آن در «
نهج البلاغه» آمده است.
فَوْت به معنای از دست رفتن است.
راغب در
مفردات چنین میگوید: فوت، دور شدن چيزى است كه
درک آن ناممكن باشد.
تَفاوُت (به فتح تاء و ضم واو) به معنای دور شدن دو چيز، و از دست دادن همديگر می‌باشد.
به برخی از مواردی که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:
امیرالمومنین (علیه‌السلام) در حکمتی چنین میفرمایند:
«فَوْتُ الْحاجَةِ أَهْوَنُ مِنْ طَلَبِها إِلى غَيْرِ أَهْلِها.» «روا نشدن
حاجت و از دست رفتن آن آسانتر است تا آنرا از نا اهل خواستن.»
(شرح‌های حکمت:
)
و نيز میفرمايد:
«إِنَّ الدُّنْيا وَ الاْخِرَةَ عَدُوّانِ مُتَفاوِتانِ، وَ سَبيلانِ مُخْتَلِفانِ، فَمَنْ أَحَبَّ الدُّنْيا وَ تَوَلاّها أَبْغَضَ الاْخِرَةَ وَ عاداها ...» «
دنیا و
آخرت دو دشمن ناسازگارند، و دو راه مخالفند، بنا بر اين كسى كه دوستدار دنيا باشد و به آن دل ببندد، با آخرت دشمن و با آن در ستيز است ...»
(شرح‌های حکمت:
)
حضرت در حکمت دیگری چنین میفرماید:
«مَنْ أَوْمَأَ إِلَی مُتَفاوِتٍ خَذَلَتْهُ الْحِیَلُ.» يعنى «هر كس چيزهاى متفاوت و گوناگون را قصد و طلب كند تدبيرها او را ناتوان سازد»
(شرح‌های حکمت:
)
گويا منظور آن است كه «با يك دست دو هندوانه نتوان برداشت»
از این ماده چند مورد در «نهج البلاغه» آمده است.
•
بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله « فوت »، ج۲، ص۸۳۲.
