• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

قبض

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



قبض ، مصدر ثلاثي مجرد از « قبض ، يقبض » و در لغت به معناي به دست گرفتن و به معناي گرفتن با تمام كف دست آمده است . و همچنين به معناي تمليك ، تملّك و تصرّف و جمع شدن به كار رفته است .




قبض در لغت اخذ مطلق یا گرفتن به دست یا گرفتن به تمام کف می باشد.
[۱] نهایة اللغة ماده قبض،مکاسب شیخ انصاری،ص۳۰۹، حدائق الناضره،ج۵،ص۱۲۵




اين واژه در فقه و حقوق به معناي واحد و مشابهي به كار مي رود و به طور كلي ، اصطلاح قبض حقيقت شرعیه ندارد بلكه بر معناي لغوي و عرفي خود باقي است و در كتاب يا سنّت يا موارد اجماع، هر جا كه لفظ قبض استفاده شده ، در حقيقت به معناي عرفي آن رجوع مي كند كه همان استيلاي عرفي و استقلال است ، چه به وسيله دست صورت گيرد ، چه با خط نوشته شود و اگر مركب باشد بر آن سوار شود .
در اصطلاح ،قبض در غیر منقول به تخلیه تفسیر شده است.
فقهای عظام هم چنان که در مکاسب می نویسد به اتفاق آراء این تفسیر را پذیرفته اند.

۲.۱ - ماهیت قبض در غیر منقول


لیکن در ماهیت قبض در غیر منقول اختلاف نموده وتعریفات گوناگونی ذکر کرده اند که شاید مهم ترین آن ها به شرح ذیل است:
الف. قبض در منقول،نقل ودر مکیل و موزون،کیل ووزن آن ها است.
ب.قبض در حیوان نقل است ودر مکیل و موزون و معدود،کیل ووزن و شمارش آن ها است ودر لباس گذاشتن آن در دست است.
ج.قبض در منقول تحویل و نقل است.
[۲] مکاسب شیخ انصاری ص۱۲۵وحدائق الناضره ج۵ ص۱۲۵،المغنی ابن قدامه ج۴،ص۲۵۰،تذکرة الفقهاء ج۲،کتاب بیع
.
د. قبض عبارت از استقلال و استیلاء به ید است.
مقتضای تحقیق آن است که بگوییم قبض مطلقا تسلط و استیلاء یافتن شخصی بر چیزی است که به موجب معامله به وی اختصاص یافته است.
[۳] مکاسب شیخ انصاری ص۳۰۹




 
۱. نهایة اللغة ماده قبض،مکاسب شیخ انصاری،ص۳۰۹، حدائق الناضره،ج۵،ص۱۲۵
۲. مکاسب شیخ انصاری ص۱۲۵وحدائق الناضره ج۵ ص۱۲۵،المغنی ابن قدامه ج۴،ص۲۵۰،تذکرة الفقهاء ج۲،کتاب بیع
۳. مکاسب شیخ انصاری ص۳۰۹




فرهنگ اصطلاحات فقه اسلامی(در باب معاملات)،تحقیق و نگارش،محسن جابری عربلو،ص۱۳۹-۱۳۸.



جعبه ابزار