• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

قتل قبطی (مفردات‌قران)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف




قتل قطبی (به) از واژگان قرآن کریم به معنای در گذشته خواندیم که موسی (علیه‌السّلام) در دفاع از اسرائیل یک نفر مصری را کشت باید دید این چه قتلی بوده است اگر قضیّه را از نظر اسلام پی‌جویی کنیم باید گفت: قتل قبطی اشکالی نداشت زیرا مصریان نسبت به بنی‌اسرائیل کافر حربی بودند، است.



قتل قطبی در گذشته خواندیم که موسی (علیه‌السّلام) در دفاع از اسرائیل یک نفر مصری را کشت باید دید این چه قتلی بوده است اگر قضیّه را از نظر اسلام پی‌جویی کنیم باید گفت: قتل قبطی اشکالی نداشت زیرا مصریان نسبت به بنی‌اسرائیل کافر حربی بودند.


پسران آن‌ها را سر بریده و دخترانشان زنده نگه داشته و برده خویش به حساب می‌آوردند موسی (علیه‌السّلام) به فرعون گفت‌: (عَبَّدْتَ بَنِی اِسْرائِیلَ‌) (آيا اين كه بنى‌اسرائيل را برده خود ساخته‌اى...)
یعنی بنی‌اسرائیل را برده گرفته‌ای و نیز به فرعون می‌گفت‌: (فَاَرْسِلْ مَعَنا بَنِی اِسْرائِیلَ وَ لا تُعَذِّبْهُمْ‌) «بنی‌اسرائیل را با ما بفرست و عذابشان نکن»
قبطیان راجع به موسی و‌ هارون می‌گفتند: (اَنُؤْمِنُ لِبَشَرَیْنِ مِثْلِنا وَقَوْمُهُما لَنا عابِدُونَ‌) «آیا به دو بشر مثل خودمان ایمان بیاوریم حال آنکه قوم اینها بردگان ما هستند.»
علی هذا شکی در کافر حربی بودن آن‌ها نمی‌ماند. وانگهی آیه‌: (فَوَجَدَ فِیها رَجُلَیْنِ یَقْتَتِلانِ‌) (او به هنگامى كه اهل شهر در غفلت بودند وارد شهر شد؛ ناگهان دو مرد را ديد كه به جنگ و نزاع مشغولند.) ظهورش آن است که هر دو می‌خواستند همدیگر را بکشند، به نظرم قبطی می‌خواسته اسرائیلی را بکشد او هم می‌خواسته از خود دفاع کند هر چند به قتل مصری تمام شود، در این صورت قتل مصری برای دفاع از اسرائیلی اشکال نداشته در صورتی که دفاع بدون قتل مقدور نبود. این دو وجه در صورتی است که قتل را عمدی بگیریم.
ولی قتل مصری غیر عمدی بود و موسی نمی‌دانست که مشت کار قبطی را تمام خواهد کرد ظهور: (فَوَکَزَهُ‌ مُوسی‌ فَقَضی‌ عَلَیْهِ قالَ هذا مِنْ عَمَلِ الشَّیْطانِ‌) (موسى مشت محكمى بر سينه او زد و كار او را ساخت و بر زمين افتاد و مُرد)؛ موسى گفت: «اين نزاع شما از عمل شيطان بود.) در آن است که موسی از این اتّفاق دلخوش نبوده است لفظ «هذا» ظاهرا اشاره به منازعه آن دو نفر است یعنی این کاری که می‌کردند کار شیطانی است مرا نیز به زحمت‌ انداخت
و این که موسی پس از آن واقعه گفت: (رَبِّ اِنِّی ظَلَمْتُ نَفْسِی فَاغْفِرْ لِی فَغَفَرَ لَهُ‌) (پروردگارا! من به خويشتن ستم كردم؛ مرا بيامرز. خداوند او را آمرزيد.) مرادش آن نیست که خدایا من گناه کردم و مستحقّ عذاب شدم بلکه ظاهرا نظرش به وضع روز بود که خدایا من خودم را به زحمت‌ انداختم فرعون این کار را نادیده نخواهد گرفت برای من چاره‌ای پیش آور.
بنابراین‌ «فَغَفَرَ لَهُ» همان بود که به توفیق خدا از مصر فرار کرد و نجات یافت، در جای دیگر می‌خوانیم که خدا این کار را به موسی منّت نهاده و می‌فرماید: (وَقَتَلْتَ نَفْساً فَنَجَّیْناکَ مِنَ الْغَمِ‌) (و تو كسى از فرعونيان را كُشتى؛ امّا ما تو را از اندوه تعقيب فرعونيان نجات داديم.) اگر قتل مصری گناه بود می‌بایست بفرماید: نفسی را کشتی و مستحق عقوبت شدی و باز می‌بینیم که موسی در موقع مناجات می‌گوید: آن‌ها مرا درباره قتل مصری گناهکار می‌دانند نه این که بگوید: من گناهکار شده‌ام‌.
(رَبِّ اِنِّی قَتَلْتُ مِنْهُمْ نَفْساً فَاَخافُ اَنْ یَقْتُلُونِ‌) (پروردگارا! من يک تن از آنان را كُشته‌ام؛ مى‌ترسم مرا به قتل برسانند.)
در جای دیگر گفته: (وَلَهُمْ عَلَیَّ ذَنْبٌ‌ فَاَخافُ اَنْ یَقْتُلُونِ‌) (و آنان به اعتقاد خودشان بر گردن من گناهى دارند؛ مى‌ترسم مرا بكشند.) در هیچ یک از این آیات مسئولیتی از جانب خدا بر موسی ذکر نشده است.


۱. قرشی، سید علی اکبر، قاموس قرآن، ج۶، ص۳۱۶.    
۲. شعراء/سوره۲۶، آیه۲۲.    
۳. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۳۶۸.    
۴. طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان، ج۱۵، ص۲۶۵.    
۵. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۵، ص۳۷۰.    
۶. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ج۷، ص۳۲۵.    
۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۸، ص۱۱۳.    
۸. طه/سوره۲۰، آیه۴۷.    
۹. طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان، ج۱۴، ص۱۵۷.    
۱۰. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۴، ص۲۱۸.    
۱۱. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ج۷، ص۲۶.    
۱۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۶، ص۳۵.    
۱۳. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۴۷.    
۱۴. طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان، ج۱۵، ص۳۴.    
۱۵. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۵، ص۴۶.    
۱۶. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ج۷، ص۱۹۲.    
۱۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۷، ص۵۳-۵۴.    
۱۸. قصص/سوره۲۸، آیه۱۵.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۳۸۷.    
۲۰. طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان، ج۱۶، ص۱۷.    
۲۱. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۶، ص۲۲.    
۲۲. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ج۷، ص۴۲۱.    
۲۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۸، ص۱۷۰.    
۲۴. قصص/سوره۲۸، آیه۱۵.    
۲۵. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۳۸۷.    
۲۶. طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان، ج۱۶، ص۱۷.    
۲۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۶، ص۲۲.    
۲۸. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ج۷، ص۴۲۲.    
۲۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۸، ص۱۷۱.    
۳۰. قصص/سوره۲۸، آیه۱۶.    
۳۱. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۳۸۷.    
۳۲. طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان، ج۱۶، ص۱۹.    
۳۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۶، ص۲۴.    
۳۴. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ج۷، ص۴۲۳.    
۳۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۸، ص۱۷۴.    
۳۶. طه/سوره۲۰، آیه۴۰.    
۳۷. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۳۱۴.    
۳۸. طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان، ج۱۴، ص۱۵۱.    
۳۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۴، ص۲۰۹.    
۴۰. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ج۷، ص۲۲.    
۴۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۶، ص۲۸.    
۴۲. قصص/سوره۲۸، آیه۳۳.    
۴۳. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۳۸۹.    
۴۴. طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان، ج۱۶، ص۳۴.    
۴۵. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۶، ص۴۷.    
۴۶. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ج۷، ص۴۳۶.    
۴۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۸، ص۱۹۶.    
۴۸. شعراء/سوره۲۶، آیه۱۴.    
۴۹. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۳۶۷.    
۵۰. طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان، ج۱۵، ص۲۵۹.    
۵۱. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۵، ص۳۶۱.    
۵۲. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ج۷، ص۳۲۳.    
۵۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۸، ص۱۱.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «قتل قطبی»، ج۶، ص۳۱۶.    






جعبه ابزار