• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

قدیم (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف




قَديم‌ (به فتح قاف) از واژگان قرآن کریم به معنای ديرين و مقابل تازه است.



قَديم‌: ديرين و مقابل تازه است.


(قالُوا تَاللَّهِ إِنَّكَ لَفِي ضَلالِكَ‌ الْقَدِيمِ‌) «گفتند به خدا تو در اشتباه ديرين خود هستى». مرادشان از ضلال، مبالغه یعقوب در حبّ یوسف (علیهماالسّلام) بود.
(حَتَّى عادَ كَالْعُرْجُونِ‌ الْقَدِيمِ‌) «تا مثل عرجون كهنه و خشكيده گرديد».
هر دو آیه دليل‌اند بر اينكه قديم آنست كه زمانى بر آن گذشته باشد نه چيزی كه اول ندارد. فیومی در مصباح گفته: «عيب‌ قَدِيمٌ‌ اى سابق زمانه ...». راغب می‌گويد: در قرآن و در آثار صحيحه لفظ قديم در وصف خدا نيامده است ولى متكلّمين آن را در وصف خدا به كار می‌برند.
على هذا: اينكه متكلّمين می‌گويند: خدا قديم است و از آن قصد می‌كنند كه خدا اول ندارد استعمال قديم در اين معنى از اصطلاحات آنهاست و اينكه در دعا وارد شده «يا قديم الاحسان» شايد منظور اينست كه: خدايا احسان تو سابقه‌دار است و در گذشته نيز احسان كرده‌اى.


۱. قرشی بنابی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۵، ص۲۵۸.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۶۶۱.    
۳. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۶، ص۱۳۵.    
۴. یوسف/سوره۱۲، آیه۹۵.    
۵. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۱، ص۲۴۴.    
۶. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی، ج۱۱، ص۳۳۵.    
۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۵، ص۴۰۳.    
۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۲، ص۲۹۴.    
۹. یس/سوره۳۶، آیه۳۹.    
۱۰. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۷، ص۹۰.    
۱۱. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی، ج۱۷، ص۱۳۲.    
۱۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۸، ص۶۶۴.    
۱۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۰، ص۴۰۵.    
۱۴. فیومی، احمد بن محمد، مصباح المنیر، ص۴۹۲-۴۹۳.    
۱۵. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۶۶۱.    
۱۶. علامه حلی، مناهج الیقین، ص۷۲.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله "قدم"، ج۵، ص۲۵۸.    






جعبه ابزار