لکن (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
لکِنْ (به الف کوچک روی لام و کسر کاف و سکون نون) از
واژگان قرآن کریم که
حرف ابتدا و برای افاده
استدراک است.
لکِنْ:
این کلمه در اصل لاکن است، الف در نوشتن حذف شده و در خواندن ثابت است؛ و آن دو جور است: یکی مخفّف از لکنّ به تشدید نون و آن
حرف ابتداء است و عمل نمی‌کند مگر به قول
اخفش و
یونس؛ دیگری در اصل وضع به تخفیف نون است، که اگر ما بعدش کلام باشد، آن حرف ابتدا و فقط برای افاده استدراک است و عاطفه نیست؛ و اگر ما بعدش مفرد باشد، آن عاطفه است به دو شرط: یکی اینکه پیش از آن
نفی یا
نهی باشد، مثل: «ما قام زید لکن عمرو» که نفی پیش از آن واقع شده؛ دیگری آنکه مقرون بر او نباشد.
«لکن» در
قرآن ظاهرا همه‌اش برای
استدراک است.
(وَ ما ظَلَمْناهُمْ وَ لکِنْ کانُوا اَنْفُسَهُمْ یَظْلِمُونَ) (ما به آنها
ستم نكرديم، امّا آنها بودند كه به خودشان ستم مى‌كردند).
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله "لکن"، ج۶، ص۲۰۵.
