مؤاربه
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مؤاربه، به کار بردن کلام قابل
تحریف و
تصحیف ، هنگام نیاز به
انکار را می‌گویند.
«مؤاربه» به معنای مغلوب کردن، فریب دادن، با همدیگر زیرکی کردن و
مکر و
فریب کردن با هم است.
«مؤاربه» از انواع
اسلوب بدیعی است و در اصطلاح
بدیع آن است که متکلم سخنی بگوید و بداند در برابر گفتار او منکری باشد و با حذاقت هرچه تمام تر طریقی برای فرار از
انکار منکر بیابد، یا آن که در کلمه‌ای از کلمات، تحریفی روا دارد یا تصحیفی به کار برد یا در
سیاق عبارت کاهش یا افزونی کند.
استعمال کلماتی موهن که بتوان با
تصحیف و تغییر برخی از کلمات، رفع اعتراض کرد نیز «مؤاربه» است.
ابن ابی الاصبع کلام
فرزند بزرگ
حضرت یعقوب علیه‌السّلام در
آیه ذیل را از باب مؤاربه می‌داند: (ارجعوا الی ابیکم فقولوا یا ابانا ان ابنک سرق)؛ «به سوی پدرتان بازگردید و بگویید پدرجان! پسرت دزدی کرد».
برخی از
علما به منظور درست شدن کلام، کلمه «سرق» را «سرق» به تشدید راء و
صیغه مجهول قرائت کرده‌اند؛ به معنای این که
سرقت به
برادر یوسف نسبت داده شد؛ در حالی که مرتکب سرقت نشده بود. و به این طریق، کلام فرزند یعقوب علیه‌السّلام را بر وجه صحیح حمل کرده‌اند.
فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «مؤاربه».
