مؤونة (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مَؤُونة (به فتح میم و ضم همزه) از
واژگان نهج البلاغه به معنای
قوت و آن چه انسان با آن
امرار معاش مى‌كند است.
مُؤَن (به ضم میم و فتح همزه) جمع مؤونة به معنى
شدائد است. اين ماده بارها در
نهج البلاغه به كار رفته است.
مَؤُونة به معنای قوت و آن چه انسان با آن امرار معاش مى‌كند است. در لغت آمده: «المؤونة: القوت و الثقل و الشدة.» گويند آن از «اون» است به معنى خرج و
عدل كه هر دو بر انسان
ثقيل است.
حضرت فرموده است: «
«تَنْزِلُ الْمَعُونَةُ عَلَى قَدْرِ الْمَؤُونَةِ»»
گویى منظور حضرت آن است:
يارى خدا به قدر
حاجت نازل مى‌شود، ولى ظاهراً منظور از «
«مؤونة»» در اينجا به معنى شدت و
رنج است؛ يعنى «يارى خدا به اندازه فشار و زحمت انسان مى‌رسد كه آن را از بين ببرد و يا شخص بتواند آن را تحمل كند»
نيز فرموده: «
«شَتَّانَ بَيْنَ عَمَلَيْنِ: عَمَل تَذْهَبُ لَذَّتُهُ وَتَبْقَى تَبِعَتُهُ، وَعَمَل تَذْهَبُ مَؤُونَتُهُ وَيَبْقَى أَجْرُهُ»»
(اين دو عمل با هم تفاوت بسيار دارند: عملى كه لذّتش مى‌رود و عواقب بد آن مى‌ماند و عملى كه زحمتش مى‌رود و اجر و پاداش آن باقى مى‌ماند)
منظور از «
«مؤونة»» در اينجا شدت و رنج است.
نیز فرمايد: «
«وَبِالتَّوَاضُعِ تَتِمُّ النِّعْمَةُ وَبِاحْتَِمالِ الْمُؤَنِ يَجِبُ السُّؤْدَدُ»»
«
«مؤن»» جمع مؤونة به معنى شدائد است، يعنى «با
تواضع نعمت،
حق بر انسان تمام مى‌شود و با احتمال شدائد، آقایى و بزرگوارى بر انسان
حتمى مى‌گردد.»
در جمله «
«قَدْ كَفَاكُمْ مَؤُونَةَ دُنْيَاكُمْ»»
(خداوند نياز دنياى شما را به مقدار كافى در اختيارتان گذاشته)
منظور قوت و
مايحتاج است.
اين ماده بارها در نهج البلاغه به كار رفته است.
•
قرشی بنایی، سید علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «مؤونة»، ج۲، ص۹۵۸.
